TP Hồ Chí Minh: Tranh luận vụ kiện chủ công trình bị buộc liên đới trả nợ cùng nhà thầu

Bản “hợp đồng tư vấn quản lý” mỗi bên diễn giải một kiểu

Theo hồ sơ vụ án, Cty TNHH Glory Investment Holding (Việt Nam) là chủ sở hữu dự án tại số 7, đường Ngô Văn Năm, phường Sài Gòn (trước đây là phường Bến Nghé), TP HCM.

Ngày 15/3/2014, chủ dự án (CDA) ký hợp đồng tư vấn quản lý dự án (HĐTV) với Cty TNHH Bay Sài Gòn (trụ sở 52 Đông Du, phường Sài Gòn) thực hiện công việc liên quan lựa chọn, ký hợp đồng với nhà thầu phụ; nghiệm thu, thanh quyết toán, kiểm tra chất lượng vật liệu, công trình... Giá hợp đồng sẽ được quy định cụ thể tại từng gói thầu và CDA trả tiền theo tiến độ cho Cty Bay. Với từng gói thầu cụ thể, Cty Bay sẽ ký hợp đồng với nhà thầu phụ.

Sau đó, Cty Bay ký hợp đồng giao các gói thầu cụ thể cho nhiều DN xây dựng, lắp đặt, hoàn thiện dự án. Trong đó ngày 9/9/2014 ký hợp đồng với Cty CP Dịch vụ & Kỹ thuật Cơ điện lạnh R.E.E cung cấp lắp đặt hệ thống thiết bị điện, điều hòa, thông gió cơ khí, bơm nước và vệ sinh, phòng cháy, chữa cháy giá 56,7 tỷ đồng (hợp đồng thiết bị điện). CDA đã trả cho Cty Bay 126 tỷ đồng, trong đó có giá trị hợp đồng thiết bị điện.

Sau một thời gian, cho rằng đã thi công hoàn thiện nhưng Cty Bay không trả tiền nên ngày 8/11/2017, Cty R.E.E khởi kiện Cty Bay đòi hơn 20 tỷ đồng và lãi phát sinh hơn 16,8 tỷ đồng. Đến năm 2019, Cty R.E.E khởi kiện bổ sung, yêu cầu CDA liên đới trả tiền. Nguyên đơn cho rằng HĐTV thực chất là hợp đồng ủy quyền (HĐUQ) mà Cty Glory ủy quyền cho Cty Bay.

Về phía Cty Bay, phản tố, cho rằng hạng mục do Cty R.E.E thực hiện còn sai sót tồn đọng, chính Cty R.E.E có văn bản thừa nhận. Cty R.E.E không khắc phục triệt để, mà Cty Bay phải tự sửa chữa; nên theo hợp đồng chưa phát sinh nghĩa vụ thanh toán và Cty Bay được quyền giữ lại đến khi sửa chữa, khắc phục.

Trong khi đó, Cty Glory cho rằng mình là CDA; Cty Bay vừa là đơn vị tư vấn quản lý dự án, vừa là nhà thầu chính trong quá trình thực hiện toàn bộ dự án. Nhà thầu chính ký hợp đồng với nhà thầu phụ là Cty R.E.E để thực hiện một số hạng mục. CDA cho rằng không giao kết bất cứ hợp đồng nào, cũng không giao dịch trực tiếp với Cty R.E.E. Đồng thời tại HĐTV với Cty Bay đã quy định “không có ràng buộc gì với bất kỳ bên thứ ba nào”, nên không phát sinh nghĩa vụ với Cty R.E.E. Việc tranh chấp là độc lập, là giao dịch riêng giữa Cty Bay và Cty R.E.E.

CDA khẳng định đã trả đủ tiền cho Cty Bay, trong đó có hạng mục Cty R.E.E thực hiện. Quá trình thi công, nghiệm thu, sửa chữa, CDA chỉ liên hệ và buộc Cty Bay thực hiện, chứ không làm việc với Cty R.E.E.

Chủ dự án cho rằng không ủy quyền cho Cty Bay, nên không phải chịu trách nhiệm về giao dịch giữa Cty Bay và Cty R.E.E. (Ảnh trong bài: Bùi Yên) 

Nhận định khác nhau giữa cấp sơ thẩm và phúc thẩm

Đầu 2023, TAND quận 1 (cũ) xử sơ thẩm, cho rằng “HĐTV thực chất là CDA ủy quyền cho Cty Bay chứ không phải quan hệ chủ đầu tư - nhà thầu chính. Cty Bay đại diện cho CDA thực hiện một số công việc trong đó có ký hợp đồng với nhà thầu, nhà thầu phụ nên quan hệ giữa Cty Bay và Cty R.E.E là chủ đầu tư - nhà thầu thi công”.Cấp sơ thẩm buộc Cty Bay và CDA trả Cty R.E.E hơn 36,8 tỷ đồng.

Cty Bay và CDA cùng kháng cáo. Cty Bay thừa nhận chưa trả Cty R.E.E hơn 21,8 tỷ; và số tiền này phải giữ lại do Cty R.E.E không hoàn thành chất lượng công việc. Việc Cty R.E.E đòi CDA liên đới trả tiền, do đã hết thời hiện khởi kiện, nên đề nghị đình chỉ giải quyết.

Xử phúc thẩm cuối 2023, TAND TP nhận định trong hồ sơ, tài liệu vụ án, không có tài liệu nào thể hiện Cty Bay đại diện cho CDA để thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ với R.E.E. Cấp phúc thẩm căn cứ Điều 139 BLDS, Điều 319 Luật Thương mại, xác định thời hiệu khởi kiện giữa Cty R.E.E với CDA đã hết nên đình chỉ giải quyết. Cấp phúc thẩm buộc Cty Bay trả cho Cty R.E.E hơn 36,8 tỷ đồng gồm 20,6 tỷ đồng tiền còn thiếu và 16,2 tỷ đồng tiền lãi; CDA không liên quan.

Dù đã được tuyên được nhận tiền từ Cty Bay, nhưng Cty R.E.E vẫn không đồng ý, đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm (GĐT). Ngày 28/5/2025, TAND cấp cao tại TP HCM (đã giải thể) ra Quyết định kháng nghị GĐT 02/2025/KN-KDTM. Kháng nghị cho rằng “HĐTV thực chất là HĐUQ vì Cty Bay được CDA giao ký kết hợp đồng với nhà thầu, nhà thầu phụ; việc CDA trả tiền cho Cty Bay không có nghĩa là nghĩa vụ với Cty R.E.E đã hết”.

Ngày 12/6/2025, TAND cấp cao tại TP HCM có Quyết định GĐT, tuyên hủy án phúc thẩm, công nhận án sơ thẩm. Nghĩa là CDA có trách nhiệm liên đới cùng Cty Bay trả tiền cho Cty R.E.E. Không đồng ý, Cty Glory mới đây có đơn gửi TAND tối cao, đề nghị xem xét lại.

Một số vấn đề cần xác minh làm rõ

Liên quan những sự việc như nêu trên, còn có ý kiến cho rằng không loại trừ tình huống CDA lập ra Cty con, sau đó “ngâm” tài sản của nhà thầu phụ. Vậy trong vụ việc này, có chuyện đó xảy ra hay không?

Trả lời phóng viên Báo PLVN, CDA cho rằng không có tình huống đó xảy ra tại dự án này. CDA đã trả đủ số tiền thực hiện toàn bộ dự án cho Cty Bay, trong đó có gói thầu của Cty R.E.E và đã được Cty Bay phát hành hóa đơn.

CDA cho biết, tháng 1/2017, dự án được đưa vào vận hành nhưng khi đó chưa chính thức sử dụng do còn phải sửa chữa nhiều hạng mục, trong đó có hạng mục của gói thầu Cty R.E.E. Sau đó thiết bị liên quan gói thầu của Cty R.E.E vẫn được sử dụng đến nay. Theo văn bản của Cty CP Kiểm định Chất lượng Sài Gòn, chi phí sửa chữa, khắc phục lỗi hệ thống điều hòa không khí - thông gió và cấp thoát nước là gần 3,6 tỷ đồng, trong đó Cty R.E.E tự nguyện chịu một nửa là 1,8 tỷ đồng.

PV tìm đến địa chỉ tầng 1 tòa nhà số 52 Đông Du, nơi đăng ký kinh doanh của Cty Bay nhưng tại đây không còn Cty Bay. Bảo vệ tòa nhà cho biết Cty Bay đã dời đi hơn 1 năm nay.

Ngày 11/7, PV đã đến trụ sở Cty R.E.E liên hệ ghi nhận thông tin về vụ việc. Đại diện Cty đề nghị PV gửi nội dung qua đường bưu điện. PV đã gửi các câu hỏi qua đường bưu điện và qua email, tuy nhiên đến nay chưa nhận được phản hổi.

Nhận định về sự việc, Luật sư (LS) Nguyễn Ngọc Trâm (Đoàn LS TP HCM) nói: “Trong HĐTV, không thể hiện thỏa thuận về ủy quyền, mà là CDA giao công việc cụ thể cho Cty Bay. CDA trả toàn bộ tiền thực hiện dự án cho Cty Bay. Cty Bay ký hợp đồng với Cty R.E.E không phải với tư cách bên được ủy quyền. Theo Điều 581 BLDS, thì HĐTV nêu trên không phải là HĐUQ”.

Theo LS Trâm: “CDA chưa từng thừa nhận, cũng không có văn bản chấp nhận, hoặc để cho Cty Bay nhân danh CDA. Tuy nhiên, cũng cần xác định rõ ràng việc CDA và Cty Bay có phải là một hay không. Cơ quan thẩm quyền cần xem xét lại các vấn đề trên, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp các bên theo đúng pháp luật, tránh để sự việc trở thành một sự việc khiếu kiện kéo dài”.