Sửa đổi quy định để phát huy nguồn lực đất đai



Theo đó, dự thảo cho phép tổ chức, cá nhân chuyển nhượng tài sản gắn liền với đất thuê trả tiền hàng năm mà không cần ghi trên sổ đỏ, miễn là tài sản được hình thành hợp pháp. Quy định này được đánh giá phù hợp với thực tế tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu vực doanh nghiệp (DN) thường thuê đất để xây dựng nhà xưởng. Việc mở rộng quyền chuyển nhượng giúp DN linh hoạt hơn trong thế chấp, huy động vốn và tái cấu trúc sản xuất, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng đất (SDĐ) và thu hút đầu tư.

Một trong những vướng mắc lớn hiện nay là tình trạng bồi thường giải phóng mặt bằng kéo dài. Dự thảo mới đề xuất cơ chế nếu nhà đầu tư đạt thỏa thuận với trên 75% số hộ hoặc diện tích đất, Nhà nước sẽ thu hồi phần còn lại để giao hoặc cho thuê. Đây được đánh giá là giải pháp thiết thực cho các dự án quy mô lớn.

Với quy định giá đất theo cơ chế thị trường, dự thảo đề xuất bỏ nguyên tắc này, thay bằng nguyên tắc Nhà nước là đại diện chủ sở hữu và quyết định giá, giúp kiểm soát đầu cơ.

Dự thảo bổ sung quy định cho phép Nhà nước thu hồi đất để phát triển các dự án đặc thù như trung tâm tài chính, logistics, khu đô thị - du lịch - văn hóa; là cơ sở pháp lý để đẩy nhanh tiến độ nhiều dự án lớn.

Dự thảo cũng mở rộng điều kiện cho phép DN triển khai dự án nhà ở thương mại không chỉ trên đất ở mà còn trên đất nông nghiệp hoặc đất sản xuất, kinh doanh, miễn là đáp ứng đủ điều kiện. Đây là bước tiến quan trọng trong việc tháo gỡ những vướng mắc kéo dài từ Luật Nhà ở hiện hành. Bên cạnh đó, dự thảo quy định siết chặt quy trình đấu giá quyền SDĐ, nhằm ngăn chặn tình trạng bỏ cọc, đẩy giá ảo, gây rối loạn thị trường…

Nếu những đề xuất trên được Quốc hội thông qua, sẽ là những bước tiến mới để phát huy nguồn lực đất đai, giúp công tác quản lý SDĐ chặt chẽ, hiệu quả hơn nữa. Tuy nhiên bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng cũng cần lưu ý các nhóm giải pháp để các quy định mới của LĐĐ thực sự đi vào cuộc sống. Thứ nhất, cần nâng cao năng lực thực thi ở địa phương; có hệ thống giám sát, xử lý vi phạm và cơ chế giải trình trong quản lý đất đai vận hành minh bạch, chặt chẽ. Thứ hai, cần hỗ trợ, tạo điều kiện để các DN tiếp cận nguồn lực đất đai, cơ sở dữ liệu đất đai. Thứ ba, cần quy định rõ ràng, ổn định về cơ chế điều chỉnh đơn giá thuê đất định kỳ, kiểm soát nghiêm ngặt việc chuyển nhượng để tránh đầu cơ, đồng thời đưa ra các cam kết pháp lý cụ thể đối với dự án hợp tác công - tư (PPP) nhằm tạo dựng niềm tin cho nhà đầu tư. Thứ tư, cần công khai quy hoạch và giá đất trên nền tảng số hóa; bảo đảm sự thống nhất giữa LĐĐ và các luật liên quan như Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đấu thầu… Khi mà “hệ sinh thái pháp lý” liên quan đất đai đồng bộ, minh bạch, bền vững; sức mạnh nguồn lực từ đất đai sẽ được giải phóng triệt để, góp phần quan trọng vào sự phát triển của đất nước.