Nghiệm thu đề tài khoa học xã hội và nhân văn cấp quốc gia: “Phát triển Kinh tế số: Định hướng và giải pháp chính sách”
(PLVN) - Chiều 18/8, tại Đại học Kinh tế TP.HCM, Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn cấp quốc gia: “Phát triển Kinh tế số: Định hướng và giải pháp chính sách” do GS.TS Võ Xuân Vinh – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh doanh, Đại học Kinh tế TP.HCM – làm Chủ nhiệm đề tài. Hội đồng nghiệm thu có 9 thành viên, do GS.TS Tạ Ngọc Tấn – Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương – làm Chủ tịch.
Kinh tế số – động lực phát triển, thách thức về an ninh và dữ liệu
Báo cáo kết quả nghiên cứu, GS.TS Võ Xuân Vinh cho biết kinh tế số (KTS) đang trở thành vấn đề trọng điểm hiện nay. KTS bao gồm sản xuất phần cứng, phần mềm, dịch vụ công nghệ thông tin – viễn thông; KTS nền tảng với các dịch vụ số, dữ liệu số, kinh tế chia sẻ và ứng dụng trí tuệ nhân tạo; KTS ngành khi công nghệ số cải thiện hiệu suất trong thương mại điện tử, ngân hàng điện tử, sản xuất thông minh và nông nghiệp chính xác.
Trong bối cảnh “bình dân học vụ số”, KTS ngày càng gắn bó mật thiết với đời sống xã hội, vừa mở ra cơ hội phát triển, vừa đặt ra thách thức lớn về an ninh quốc gia và quyền sở hữu dữ liệu. Các vấn đề về quản lý, bảo mật thông tin cá nhân, thuế, cũng như sự phụ thuộc vào nền tảng nước ngoài là những nội dung được nhóm nghiên cứu đặc biệt quan tâm.
Trong quá trình triển khai, nhóm nghiên cứu đã công bố nhiều sản phẩm khoa học trong nước và quốc tế, xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ nghiên cứu, đồng thời đề xuất giải pháp phát triển nguồn nhân lực cho KTS. Các kết quả này là tiền đề quan trọng phục vụ văn kiện Đại hội Đảng sắp tới.
Công trình nghiên cứu công phu
Ở vai trò phản biện, TS Ngô Quang Huân đánh giá nhóm đã xây dựng khung nghiên cứu chặt chẽ, sử dụng dữ liệu phong phú và tin cậy, song cần bổ sung chính sách bảo đảm công bằng, minh bạch trong khai thác dữ liệu, đồng thời chú trọng thu hút và đào tạo nhân tài quốc tế, đặc biệt trong lĩnh vực an ninh mạng.
PGS.TS Hồ Viết Tiến (Ủy viên Hội đồng) lưu ý vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân còn bị xem nhẹ tại Việt Nam, tạo lỗ hổng cho các hành vi lạm dụng trên sàn thương mại điện tử, tài chính và lao động. Ông cũng chỉ ra hạn chế trong việc phát triển trung tâm dữ liệu trong nước, dẫn đến sự phụ thuộc vào nguồn dữ liệu nước ngoài khi ứng dụng AI.
TS Bùi Hồng Đăng (Ủy viên Hội đồng) nhận định đề tài có cách tiếp cận đa chiều, nổi bật về chất lượng, song cần chuẩn hóa thêm khái niệm và có tầm nhìn dài hạn đến năm 2045.
GS.TS Nguyễn Quang Thuấn – Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, Phó Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu – đánh giá đề tài công phu, sản phẩm đầy đủ, đúng định hướng. Trong suốt quá trình nghiên cứu, nhóm tác giả đã 5 lần báo cáo tiến độ và đều bảo đảm chất lượng. Tuy nhiên, ông cho rằng cần chắt lọc, ngắn gọn hơn trong phần đánh giá thực trạng và bổ sung phân tích nguyên nhân – giải pháp cụ thể.
Kết luận buổi nghiệm thu, GS.TS Tạ Ngọc Tấn khẳng định TP.HCM là địa phương đi đầu trong phát triển KTS nên việc nghiên cứu và xây dựng nền tảng cho lĩnh vực này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ông đánh giá cao nỗ lực của nhóm nghiên cứu, đồng thời lưu ý cần tiếp cận thêm các nguồn dữ liệu trong nước để bảo đảm tính cập nhật và chính xác.
Sau hơn 3 giờ làm việc nghiêm túc, với 9/9 phiếu hợp lệ, Hội đồng đã nhất trí nghiệm thu đề tài ở mức cao.
Thay mặt Hội đồng, GS.TS Tạ Ngọc Tấn chúc mừng GS.TS Võ Xuân Vinh và nhóm nghiên cứu đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đáp lại, GS.TS Võ Xuân Vinh gửi lời cảm ơn đến Hội đồng đã luôn đồng hành, hỗ trợ và bày tỏ mong muốn tiếp tục hợp tác trong các nghiên cứu khoa học sắp tới.
