Nghị quyết 66.1/2025/NQ-CP của Chính phủ: Giúp địa phương “hàng thẳng lối thông, đồng lòng cùng tiến”

Sau hơn 1 tháng chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong cải cách bộ máy hành chính. Chuyển từ trạng thái “vừa chạy, vừa xếp hàng” sang “hàng thẳng, lối thông, đồng lòng cùng tiến”, giúp cả hệ thống chính trị, hành chính đã và đang vận hành theo hướng đổi mới, tích cực, hiệu lực, hiệu quả.

Sau sắp xếp các đơn vị hành chính, vấn đề quy hoạch trở thành mối quan tâm của nhiều địa phương. 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh có thể sẽ tồn tại 2 hoặc 3 quy hoạch, trong khi với địa phương không sáp nhập cũng có những nội dung không còn phù hợp về phạm vi địa lý, tên địa danh hoặc các định hướng phát triển, tổ chức không gian phát triển.

Nghị quyết 66.1/2025/NQ-CP của Chính phủ quy định xử lý khó khăn, vướng mắc về việc lập mới, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch phân khu đối với khu vực hình thành đô thị khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp là hành lang pháp lý có hạn lộ trình đến 1/3/2027. Từ đó góp phần để các địa phương chủ động, nhanh chóng ổn định tổ chức giúp các địa phương triển khai đồng bộ nhiều nhiệm vụ để công việc dọc ngang thông suốt, không ngắt quãng, không gián đoạn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, phục vụ Nhân dân và doanh nghiệp tại chính quyền địa phương 2 cấp.

Ông Ngô Đông Hải, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho biết: Việc điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 đã được cấp có thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt từ trước cũng phải tiến hành điều chỉnh khi có nghị quyết mới của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính.

Theo ông Hải, trước đây quy hoạch chia thành 6 vùng, giờ sắp xếp cấp tỉnh, thay đổi nhiều về địa giới hành chính và cấp chính quyền thì nay quy hoạch theo 6 vùng cũng phải tính toán lại. Tương tự là quy hoạch cấp tỉnh, ngay với tỉnh không sáp nhập đã có nhiều thay đổi, còn với tỉnh sáp nhập thì quy hoạch được duyệt trước đây mặc nhiên không còn phù hợp.

Trong bối cảnh chưa sửa Luật Quy hoạch thì Nghị quyết 206/2025/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết 66.1/2025/NQ-CP của Chính phủ cho phép địa phương, đặc biệt là các tỉnh, thành phố sau sắp xếp được điều chỉnh kế hoạch thực hiện quy hoạch, phân khu bởi nhiều tỉnh, thành sau hợp nhất gặp vướng mắc ở các dự án, đặc biệt là dự án giao thông kết nối. Ngoài ra, những dự án xây dựng, sửa chữa trụ sở, hay xây dựng cơ sở phục vụ chính quyền 2 cấp, nếu không có trong quy hoạch thì đương nhiên không được làm.

Nhìn từ góc độ địa phương lớn như Thủ đô Hà Nội, mô hình chính quyền 2 cấp đã thể hiện nhiều dấu hiệu tích cực. Chính quyền cấp phường, xã cũng thể hiện vai trò chủ động nên phát huy hiệu quả rõ rệt, thể hiện sự linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành, điều chỉnh về vấn đề quy hoạch, phân khu, cũng như việc tiếp cận và hỗ trợ người dân sát sao hơn.

Kiến trúc sư Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội chia sẻ: Áp dụng Nghị quyết 66.1/2025/NQ-CP của Chính phủ vào thực tiễn sẽ giúp Hà Nội có những cơ chế điều chỉnh về quy hoạch, phân khu một cách khoa học và bài bản, không xâm lấn và chồng chéo. Theo đó, đầu năm 2025, Hà Nội đã công bố Quy hoạch Thủ đô và Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Thủ đô. Đây là hai quy hoạch lớn, làm nền tảng để tiến hành lập quy hoạch chi tiết và quy hoạch phân khu. Tuy nhiên, trong bối cảnh tinh giản biên chế và tổ chức lại bộ máy hành chính, Sở Quy hoạch - Kiến trúc đã kịp thời tham mưu cho thành phố tạm dừng triển khai các quy hoạch chi tiết cấp huyện. Đây là một bước đi đúng lúc để rà soát lại các kịch bản phát triển, sao cho phù hợp hơn với tình hình mới.

Điều đáng nói, Luật Thủ đô từng là cơ sở pháp lý quan trọng cho các quy hoạch giờ cũng bộc lộ nhiều điểm không còn phù hợp do sự thay đổi trong quyền hạn, trách nhiệm của các cấp, đồng thời làm thay đổi quy trình lập và thực thi quy hoạch xây dựng tại các địa phương.

Từ 30 quận, huyện và hơn 500 xã, phường, nay Hà Nội chỉ còn 126 xã, phường do chính quyền Thành phố quản lý trực tiếp. Điều này buộc Thành phố phải sớm tổ chức lại toàn bộ không gian hành chính, hạ tầng kỹ thuật (giao thông, điện, nước...) và hạ tầng xã hội (trường học, bệnh viện, nhà trẻ...). Quan trọng hơn, các kịch bản phát triển hiện nay vẫn thiên về viễn cảnh lạc quan, trong khi dữ liệu khảo sát còn thiếu, chưa cập nhật biến động kinh tế - xã hội. Các mục tiêu quy hoạch phần nhiều vẫn chưa đi kèm giải pháp cụ thể hay nguồn lực khả thi. Chính điều này tạo ra khoảng cách giữa kỳ vọng và năng lực thực hiện.

Nghị quyết 66.1/2025/NQ-CP được xem là giải pháp khi chuyển đổi mô hình chính quyền cũng mang đến cơ hội rất lớn để rà soát lại toàn bộ quy trình quy hoạch, làm rõ vai trò, trách nhiệm và tăng cường sự phối hợp giữa các cấp. Cần một hệ thống chính quyền đô thị tinh gọn, biết vận dụng và vận hành hiệu quả, sẽ là đòn bẩy để nâng cao chất lượng quy hoạch, đưa quy hoạch đi vào thực tiễn, phục vụ người dân.

Theo ông Phạm Quang Ngọc - Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình, việc Chính phủ ban hành Nghị quyết số 66.1/2025/NQ-CP ngày 18/7/2025 là kịp thời và thiết thực. Đây được xem là Nghị quyết giúp các địa phương bám hành lang pháp lý chờ Luật Quy hoạch sửa đổi, bổ sung điều chỉnh mới.

Trong thời gian tới, để xác lập những quy hoạch mới, tìm hướng phát triển chiến lược, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc chồng chéo sau sáp nhập và quy hoạch cũ, tỉnh Ninh Bình sẽ chỉ đạo các đơn vị chức năng, sở, ngành liên quan rà soát lại những quy hoạch, phân khu để áp dụng Nghị quyết 66.1/2025/NQ-CP vào thực tiễn.