KOL trở thành 'đại sứ số' - góc nhìn từ pháp luật

Cần có hành lang pháp lý riêng cho hoạt động của KOL

Tại Tọa đàm chuyên đề “Kiến tạo niềm tin số”, Trung tá Nguyễn Tiến Cường, đại diện Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Cục A05), Bộ Công an nhận định: “Không gian mạng không chỉ là công cụ mà đã trở thành một phần không thể tách rời của đời sống hiện đại. Người ảnh hưởng với sức lan tỏa mạnh mẽ cần trở thành lực lượng tiên phong đồng hành cùng Nhà nước trong gìn giữ trật tự, an toàn xã hội trên môi trường số”.

Tại phiên thảo luận, nhiều ý kiến cho rằng đã đến lúc Việt Nam cần có hành lang pháp lý riêng cho hoạt động của KOL. Sự phát triển nhanh chóng của mạng xã hội đã khiến tin giả, quảng cáo sai lệch và nội dung độc hại có điều kiện lan rộng, trong khi pháp luật hiện hành còn thiếu quy định cụ thể cho loại hình tiếp thị ảnh hưởng. Trong hệ sinh thái truyền thông cá nhân hóa, KOL giữ vai trò trung tâm định hình xu hướng và dẫn dắt cộng đồng.

Trung tá Nguyễn Tiến Cường nhận định, tuy nhiên, đi kèm với cơ hội là không ít rủi ro: quảng cáo sai sự thật, phát ngôn lệch chuẩn, cổ súy lối sống phản cảm, thậm chí gây ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.

Trong khi đó, khung pháp lý hiện chưa bắt kịp tốc độ phát triển của lĩnh vực này. Các luật như Luật Quảng cáo, Luật An ninh mạng, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tuy có điều chỉnh liên quan, nhưng chưa có chế tài riêng biệt đối với các hành vi sai phạm của KOL. Nói cách khác, chế tài chưa tương xứng với hậu quả, tác hại do KOL gây ra.

Cơ quan chức năng sẽ đồng hành cùng KOL

Tại Tọa đàm chuyên đề “Kiến tạo niềm tin số”, thông tin về 3 sáng kiến lớn sẽ được triển khai trong tháng 8 tới nhằm xây dựng một cộng đồng KOL lành mạnh, góp phần kiến tạo niềm tin số được đề cập bao gồm: tổ chức Hội nghị KOL toàn quốc, diễn đàn thường niên quy mô lớn, quy tụ KOL tiêu biểu, doanh nghiệp, nền tảng số và cơ quan quản lý để thảo luận, thúc đẩy vai trò tích cực của người ảnh hưởng trong sự nghiệp phát triển đất nước; thành lập liên minh KOL uy tín, một lực lượng tự nguyện, có trách nhiệm, dẫn dắt các sáng kiến chống tin giả, lừa đảo trực tuyến, thúc đẩy “bình dân học vụ số” và nâng cao kỹ năng an toàn trên không gian mạng; triển khai chương trình hành động thúc đẩy ảnh hưởng có trách nhiệm của KOL, thông qua các quy tắc cộng đồng, chuẩn mực đạo đức và hệ thống tự kiểm soát.

Ông Vũ Ngọc Sơn - Trưởng Ban Nghiên cứu, tư vấn và phát triển công nghệ, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia nêu quan điểm: “Các nền tảng cần tiêu chuẩn chung. Chính những người ảnh hưởng cần cùng nhau xây dựng cộng đồng minh bạch, có tiêu chuẩn nghề nghiệp và chứng chỉ, tạo nên môi trường bền vững”. Trung tá Nguyễn Tiến Cường nhấn mạnh: “Chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng KOL để thúc đẩy sáng kiến thực tế, nâng cao vai trò đóng góp tích cực của KOL đối với tiến trình vươn mình của dân tộc”.

Trong thời đại mà không gian mạng là một phần của đời sống xã hội, KOL không còn là cá nhân riêng lẻ, mà là những đại sứ mang sức mạnh lan tỏa giá trị. Họ có thể góp phần xây dựng niềm tin, truyền cảm hứng, quảng bá hình ảnh quốc gia và thúc đẩy phát triển bền vững. Nhưng để làm được điều đó, cần một hệ sinh thái lành mạnh, được định hướng bởi pháp luật, trách nhiệm và giá trị đạo đức.

Để thúc đẩy vai trò tích cực của KOL trong xây dựng xã hội số văn minh, theo các chuyên gia tại Tọa đàm, cần xây dựng khuôn khổ pháp lý rõ ràng cho hoạt động KOL, bao gồm các quy định về quảng cáo, trách nhiệm phát ngôn, tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp; thiết lập hệ thống chứng nhận trách nhiệm xã hội, đồng thời thúc đẩy các hiệp hội nghề nghiệp KOL uy tín;…