Hoạt động của hệ thống Mặt trận sau sắp xếp: Nhiều khó khăn cần tháo gỡ

Báo cáo tại hội nghị cho biết, sau hơn một tháng triển khai (từ 1/7 đến 31/7/2025), bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn nhiều khó khăn phát sinh từ thực tiễn. Về cơ cấu bộ máy, vẫn chưa có sự thống nhất trong toàn quốc về việc giao biên chế của cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh.

Do đó, Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh gặp khó khăn trong việc xây dựng quy chế làm việc của cơ quan, ban hành chức năng, nhiệm vụ của các ban, đơn vị trực thuộc; điều hành bộ máy cơ quan; quản lý, điều động cán bộ giữa các ban để thực hiện nhiệm vụ

Ở cấp xã, trong quá trình sắp xếp, sáp nhập vẫn còn tình trạng do chưa kiện toàn, bố trí được nhân sự phù hợp tại một số tổ chức thành viên ở cấp xã nên các tổ chức chưa thể hoạt động độc lập, gây hạn chế trong việc tổ chức các hoạt động phong trào và chương trình phối hợp với MTTQ Việt Nam cấp xã của địa phương đó.

Về cơ sở vật chất, trang thiết bị, điều kiện làm việc, ở cấp tỉnh, sau sáp nhập, số lượng cán bộ, công chức, người lao động tăng trong khi hạ tầng trụ sở hiện tại của cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh của nhiều địa phương còn hạn chế, chưa đáp ứng đủ nhu cầu phòng làm việc.

Các ban chuyên môn phải làm việc phân tán tại nhiều trụ sở khác nhau, gây khó khăn cho công tác điều hành, phối hợp và trao đổi nghiệp vụ. Trang thiết bị phục vụ công việc còn thiếu đồng bộ, một số đã xuống cấp hoặc hư hỏng, ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc.

Ở tại xã, phường, đặc khu cũng trong tình trạng tương tự. Đối với một số đơn vị đặc thù có địa bàn rộng, dân cư phân tán, điều kiện giao thông khó khăn (nhất là các xã miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số) thì việc nắm bắt tình hình dư luận xã hội, tâm tư nguyện vọng của Nhân dân và triển khai hoạt động phong trào tại cơ sở gặp nhiều trở ngại…

Từ thực tiễn trên, các địa phương kiến nghị Trung ương nghiên cứu thành lập Đảng bộ MTTQ Việt Nam cấp tỉnh trực thuộc tỉnh ủy để bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện; sớm ban hành hướng dẫn cụ thể về mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, cơ chế phối hợp, phương thức hoạt động của MTTQ các cấp theo bộ máy mới, làm rõ mối quan hệ “trực thuộc” và tính “độc lập tương đối” của các tổ chức chính trị - xã hội trong mô hình liên thông.

Nhiều ý kiến cũng đề nghị sớm hoàn thiện Đề án sắp xếp, tinh gọn, hợp nhất các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ; chấm dứt hoạt động các hội không hiệu quả; hợp nhất những hội có chức năng, nhiệm vụ trùng lặp.

Hội nghị cũng thống nhất đề nghị Trung ương sớm có hướng dẫn chung, thống nhất toàn quốc về phân cấp đơn vị dự toán đối với MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh, cấp xã để việc triển khai ở cơ sở thuận lợi, đồng bộ, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống Mặt trận trong giai đoạn mới.

Làm rõ nội dung liên quan đến một số tỉnh chưa thống nhất việc giao biên chế của cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, hiện nay, đầu mối về biên chế và kinh phí ở Trung ương chỉ có một đầu mối giao là Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, không giao cho các tổ chức chính trị - xã hội. Đây chính là căn cứ để giao một đầu mối về Mặt trận cấp tỉnh.

Tuy nhiên phải làm rõ tính độc lập tương đối và tính trực thuộc của các tổ chức chính trị - xã hội. Trung ương hiện nay đang xây dựng một số văn bản về quy chế mẫu, mối quan hệ công tác, một số nội dung về tài chính, tài sản. Ngoài ra nhiều nội dung khác cũng đang trong quá trình xây dựng và cơ bản phấn đấu sẽ hoàn thành trước ngày 20/8/2025.

Chia sẻ những khó khăn của các địa phương liên quan đến tài chính, tài sản và điều kiện làm việc, bà Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị Mặt trận các địa phương cần tổng hợp và có ý kiến chính thức với Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy, với cấp ủy chính quyền địa phương để tạo điều kiện thuận lợi cho Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội hoạt động.

UBTƯ MTTQ Việt Nam sẽ chung tay để hỗ trợ các địa phương. Trên cơ sở báo cáo của các tỉnh, thành phố, nếu thấy các địa bàn thực sự còn rất khó khăn, Trung ương sẽ có hình thức phù hợp để hỗ trợ, nhất là đối với các xã vùng sâu, vùng xa. Ngay tại thời điểm hiện nay sẽ là hỗ trợ về chuyển đổi số.

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà tin tưởng sau hội nghị, những khó khăn, vướng mắc sẽ được tháo gỡ, góp phần đưa công tác Mặt trận sang trang mới, sức sống mới, kết quả mới./.