Hàng Việt bứt phá, xuất siêu kỷ lục sang EU

Xuất siêu sang EU lập kỷ lục

 Theo số liệu của Cục Thống kê, 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu sang EU đạt 27,3 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Nhập khẩu từ EU đạt 8,4 tỷ USD, tăng 6,5%. Như vậy, Việt Nam xuất siêu 19 tỷ USD, tăng 11,6%, trở thành đối tác thương mại lớn thứ 17 và đối tác nhập khẩu lớn thứ 10 của EU, đồng thời giữ vị trí lớn nhất trong khối ASEAN.

Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách đa biên Ngô Chung Khanh cho biết, EVFTA đã mang lại nhiều lợi ích rõ rệt cho thương mại hai chiều cũng như các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Từ khi Hiệp định có hiệu lực năm 2020, kim ngạch thương mại Việt Nam – EU đã tăng từ 55,4 tỷ USD (năm 2020) lên 68,3 tỷ USD (năm 2024). Riêng xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng từ 40,1 tỷ USD lên 51,6 tỷ USD, tương đương mức tăng khoảng 28,6%. Thặng dư thương mại cũng cải thiện mạnh, từ 24,8 tỷ USD lên 34,9 tỷ USD.

Ông Khanh nhấn mạnh, tỷ lệ doanh nghiệp và ngành hàng tận dụng ưu đãi EVFTA đạt kết quả tích cực, đặc biệt ở các lĩnh vực như nông sản, thủy sản, dệt may, da giày…

Theo Tham tán Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU Trần Ngọc Quân, kết quả này nhờ lộ trình miễn thuế của EVFTA bắt đầu phát huy mạnh mẽ sau 5 năm, cùng với việc sức mua tại EU dần phục hồi. Hàng Việt Nam không cạnh tranh trực tiếp với hàng EU, ngày càng được người tiêu dùng sở tại ưa chuộng.

 Ngành hàng chủ lực bứt phá

Giai đoạn 2020–2024 chứng kiến nhiều ngành hàng Việt tăng trưởng mạnh tại EU: Rau quả: tăng 65,5%; Giày dép: tăng 52,4%; Cà phê: tăng 120%, đạt 2,2 tỷ USD năm 2024

 Ông Nguyễn Anh Sơn – Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) – đánh giá EVFTA không chỉ mở rộng thị trường xuất khẩu cho da giày, nông sản, rau quả… mà còn giúp doanh nghiệp tiếp cận công nghệ, kỹ thuật cao; đồng thời tạo động lực hoàn thiện thể chế, chính sách phù hợp với thông lệ quốc tế.

Nhiều doanh nghiệp đã chủ động chuyển đổi sản xuất, chuẩn hóa chuỗi giá trị, đáp ứng yêu cầu khắt khe về môi trường và truy xuất nguồn gốc của EU.

 Thách thức trong tận dụng ưu đãi

 Dù tiềm năng lớn, việc tận dụng EVFTA ở một số ngành hàng vẫn gặp khó khăn, như: Dệt may – da giày: nhiều doanh nghiệp chưa đáp ứng được quy tắc xuất xứ nội khối về nguyên liệu, nên không được hưởng ưu đãi thuế; Gỗ và sản phẩm gỗ: xuất khẩu giảm do yêu cầu nghiêm ngặt về nguồn gốc hợp pháp, không gây mất rừng hay suy thoái rừng.

Theo ông Trần Ngọc Quân - Tham tán Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU, để giữ vững và mở rộng thị phần, hàng Việt phải được sản xuất, xuất khẩu một cách bài bản, tuân thủ nghiêm các tiêu chuẩn chất lượng, an toàn và truy xuất nguồn gốc của EU.

 Còn theo ông Trần Văn Hiếu – Giám đốc Công ty TNHH Phát triển nông nghiệp và Tư vấn môi trường DACE (Hà Nội) – đề xuất các địa phương cần quy hoạch vùng trồng nông sản bài bản, bảo đảm chất lượng và chuỗi cung ứng nguyên liệu, kèm theo chính sách phát triển vùng trồng bền vững.

 Bàn luận về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng (Đại học Kinh tế Quốc dân) cho rằng, các thương vụ, hiệp hội ngành hàng và cơ quan xúc tiến thương mại phải đóng vai trò “cầu nối” giúp doanh nghiệp Việt kết nối hiệu quả với đối tác châu Âu, nâng cao khả năng tận dụng ưu đãi EVFTA.

Nâng tầm hàng Việt trên thị trường EU

 Theo ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), việc tuân thủ các quy định khắt khe của EU không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để hàng Việt nâng tầm vị thế quốc tế. EVFTA đã mở ra “cánh cửa lớn”, nhưng để đi sâu và đứng vững, doanh nghiệp cần: Nâng cao chất lượng sản phẩm; Chuẩn hóa quy trình sản xuất;  Xây dựng thương hiệu đặc trưng; Gia tăng hàm lượng xanh, hàm lượng số và đổi mới sáng tạo.

 Khi đáp ứng được kỳ vọng của người tiêu dùng châu Âu, hàng Việt không chỉ giữ vững thị phần hiện tại mà còn có cơ hội mở rộng sang nhiều thị trường tiềm năng khác