Hà Nội: Thông qua Nghị quyết mở đường cho phát triển khu thương mại văn hóa

Đây là một bước cụ thể hóa quy định tại khoản 8 Điều 21 Luật Thủ đô, mở đường cho mô hình phát triển kinh tế - văn hóa gắn với bảo tồn di sản, gìn giữ bản sắc Thủ đô.

Theo Nghị quyết vừa được HĐND TP Hà Nội thông qua, các khu này sẽ được thành lập tại các khu phố, tuyến phố, làng nghề, điểm dân cư nông thôn hiện hữu có lợi thế về vị trí thương mại và không gian văn hóa.

Đặc biệt, Hà Nội ưu tiên bố trí các khu phát triển tại khu vực định hướng phát triển theo mô hình TOD (Transit Oriented Development - đô thị định hướng giao thông công cộng) theo quy định của Luật Thủ đô.

Khu phát triển thương mại và văn hóa sẽ vận hành theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản; bảo đảm sự đồng thuận đa số đại diện của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, chủ sở hữu nhà ở/công trình kiến trúc, hộ gia đình thường trú trong khu.

Đồng thời, được áp dụng các tiêu chuẩn, điều kiện về văn hóa kinh doanh, an ninh, trật tự, vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường tại khu phát triển thương mại và văn hóa cao hơn so với các quy định chung để phát triển các hoạt động văn hoá, sáng tạo gắn với phát triển kinh tế bền vững, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa và ngành, nghề truyền thống, thu hút, phát triển du lịch trên địa bàn.

Nhà nước khuyến khích và ưu tiên đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa, phát triển trung tâm công nghiệp văn hoá trong phạm vi khu phát triển thương mại và văn hóa; bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, cải thiện cảnh quan, môi trường, nâng cao chất lượng dịch vụ công tại khu phát triển thương mại và văn hóa…

Nghị quyết cho phép triển khai thử nghiệm có kiểm soát các ý tưởng, sản phẩm, mô hình, công nghệ hoặc hoạt động văn hóa sáng tạo mới tại khu phát triển thương mại và văn hóa với khuôn khổ giới hạn không gian, thời gian, đối tượng và trách nhiệm nhằm đánh giá tính khả thi và tác động trước khi áp dụng rộng rãi theo quy định tại Điều 25 của Luật Thủ đô, quy định của HĐND, UBND TP về thử nghiệm có kiểm soát.

Điều kiện để được xem xét thành lập khu phát triển thương mại và văn hóa gồm 3 tiêu chí là có địa điểm cụ thể và khả năng cải tạo hoặc xây dựng hạ tầng văn hóa- thương mại; có phương án hoạt động, tài chính khả thi; có trên 50% đại diện cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, trung tâm công nghiệp văn hoá (nếu có), chủ sở hữu nhà ở/công trình kiến trúc, hộ gia đình thường trú đồng thuận về tham gia, thành lập khu phát triển thương mại và văn hóa.

Nghị quyết nêu rõ, hoạt động tại khu phát triển thương mại và văn hóa bao, trong đó hoạt động văn hóa gồm tổ chức lễ hội, biểu diễn nghệ thuật, hoạt động cộng đồng, mở lớp dạy nghề truyền thống, gìn giữ và phát huy các giá trị di sản vật thể - phi vật thể, phát triển không gian trưng bày, bảo tàng nhỏ, nhà truyền thống…

Hoạt động thương mại - dịch vụ gồm phát triển hệ thống chợ, cửa hàng, trung tâm thương mại gắn với đặc điểm văn hóa địa phương; Tổ chức hội chợ, triển lãm thương mại, quảng bá sản phẩm; Các hoạt động dịch vụ khác, khuyến khích mô hình sáng tạo, thử nghiệm mô hình kinh doanh mới gắn với công nghiệp văn hóa.

Du lịch có quảng bá, giới thiệu các hoạt động tham quan, du lịch tại khu phát triển thương mại và văn hóa đến du khách trong và ngoài nước; Xây dựng và phát triển du lịch liên kết với các làng nghề, phố nghề và các điểm du lịch, khu du lịch khác.

Ngoài ra, khu phát triển thương mại và văn hóa được hoạt động khác mà pháp luật không cấm.

Hoạt động của khu phát triển đều do Hội đồng quản lý vận hành. Hội đồng này gồm đại diện chính quyền cơ sở, tổ chức chính trị - xã hội và cộng đồng dân cư, doanh nghiệp, nghệ nhân, người làm nghề truyền thống. Nhiệm kỳ không quá 5 năm và việc lựa chọn thành viên thông qua cơ chế dân chủ, phối hợp giữa các bên. Vai trò của Hội đồng bao gồm tổ chức vận hành, đại diện pháp lý, đề xuất mức thu - chi tài chính, giám sát hoạt động, bảo đảm trật tự - an toàn - cảnh quan - môi trường tại khu vực.

Việc thu - chi của khu phát triển thương mại và văn hoá được quy định minh bạch, có sổ sách kế toán, công khai trước cộng đồng và được cơ quan có thẩm quyền giám sát. Các khoản thu không vì mục đích lợi nhuận, chỉ để chi trả cho hoạt động của khu phát triển, không thay thế nghĩa vụ thuế, phí nhà nước…

Liên quan đến trách nhiệm quản lý, theo Nghị quyết, UBND TP Hà Nội có vai trò phê quyết định liên quan tới việc thành lập, tổ chức, điều chỉnh và chấm dứt hoạt động của khu phát triển thương mại và văn hóa; phê duyệt Quy chế hoạt động, các khoản thu, mức thu, cơ chế tài chính; hướng dẫn biểu mẫu, thủ tục liên quan.

UBND cấp xã có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp, tổ chức, cộng đồng dân cư, cá nhân thành lập, vận hành khu phát triển thương mại và văn hóa; Phối hợp, tạo điều kiện để Hội đồng quản lý, đơn vị vận hành thực hiện cung cấp các dịch vụ quản lý trong khu phát triển thương mại và văn hoá trên địa bàn; Thực hiện các biện pháp hỗ trợ theo thẩm quyền; phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để thực hiện các biện pháp hỗ trợ; kiểm tra công tác quản lý và vận hành khu phát triển thương mại và văn hoá…