Giám sát thi hành Luật Bảo vệ môi trường tại các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Tây Ninh

Chuyến khảo sát do ông Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Tổ trưởng Tổ giúp việc Đoàn giám sát làm Trưởng đoàn. Cùng đi có ông Nguyễn Minh Lâm - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh.

Tại KCN Xuyên Á, xã Đức Lập (đi vào hoạt động từ năm 2002), đoàn giám sát đã trực tiếp kiểm tra hệ thống hạ tầng kỹ thuật và công trình xử lý môi trường. KCN này do Công ty cổ phần Ngọc Phong làm chủ đầu tư, hiện thu hút khoảng 200 doanh nghiệp thứ cấp, với tỷ lệ lấp đầy đạt 92% trên tổng diện tích đất kho tàng.

Theo báo cáo của doanh nghiệp, KCN Xuyên Á đã xây dựng hoàn chỉnh hệ thống đường nội bộ, hệ thống thu gom nước mưa, nước thải tách biệt và đồng bộ theo đúng quy hoạch. Đặc biệt, Nhà máy xử lý nước thải tập trung gồm 3 mô-đun với tổng công suất 15.600m³/ngày đêm đã đi vào vận hành (modul 2, 3), trong khi modul 1 đang hoàn tất thủ tục cấp phép môi trường để vận hành thử nghiệm.

Đáng chú ý, Công ty đã lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục, kết nối dữ liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tây Ninh. Các thông số như lưu lượng, nhiệt độ, độ màu, pH, TSS, COD, Amoni đều được theo dõi, giám sát chặt chẽ bằng thiết bị lấy mẫu tự động, hệ thống camera giám sát, đảm bảo chất lượng nước sau xử lý.

Tuy nhiên, đại diện Công ty Ngọc Phong cũng phản ánh một số bất cập thực tiễn: Theo quy định hiện hành, thời gian vận hành thử nghiệm hệ thống xử lý nước thải tập trung tối đa không quá 6 tháng. Nhưng trong giai đoạn đầu thu hút đầu tư, số lượng doanh nghiệp thứ cấp còn ít, lượng nước thải chưa ổn định, khiến việc vận hành thử nghiệm gặp khó khăn và không phản ánh đúng hiệu suất xử lý thực tế. Do đó, doanh nghiệp kiến nghị cần có quy định riêng, linh hoạt hơn cho các khu/cụm công nghiệp mới thành lập trong việc vận hành thử nghiệm.

Rời KCN Xuyên Á, đoàn tiếp tục khảo sát tại Công ty TNHH Duy Tân Long An (đặt tại KCN Tân Đô, xã Đức Hòa). Đây là đơn vị chuyên sản xuất hạt nhựa và sản phẩm nhựa từ nguyên liệu tái chế, với công suất đạt khoảng 60.000 tấn/năm.

Doanh nghiệp đã đầu tư 2 hệ thống xử lý nước thải công suất lần lượt là 400m³ và 500m³/ngày đêm. Trong đó, 80% lượng nước thải sau xử lý được tuần hoàn, tái sử dụng ngay trong dây chuyền sản xuất, phần còn lại được chuyển sang hệ thống xử lý tập trung của KCN.

Đáng ghi nhận, Công ty cũng khẳng định quy trình sản xuất không phát sinh khí thải, bảo đảm môi trường không khí trong khu vực xung quanh luôn trong ngưỡng an toàn.

Tại KCN Tân Đô, hệ thống trạm quan trắc nước thải tự động cũng đã được đầu tư bài bản, liên thông dữ liệu về Sở Nông nghiệp và Môi trường, đảm bảo giám sát liên tục chất lượng nước thải đầu ra.

Qua khảo sát thực tế tại các doanh nghiệp, Đoàn giám sát của Quốc hội ghi nhận sự chủ động, nghiêm túc trong việc chấp hành các quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Nhiều doanh nghiệp đã tích cực đầu tư hạ tầng xử lý chất thải, nâng cấp công nghệ sản xuất sạch hơn, giảm thiểu phát thải và thực hiện tuần hoàn tài nguyên trong hoạt động sản xuất.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp kiến nghị cần có hướng dẫn chi tiết, đồng bộ hơn về thủ tục hồ sơ môi trường, nhất là trong các bước lập báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM); đơn giản hóa quy trình phê duyệt, giảm thời gian xử lý hồ sơ; đồng thời, xem xét hỗ trợ chi phí xử lý chất thải và đưa ra quy định cụ thể về tỷ lệ sử dụng nhựa tái chế trong sản phẩm bao bì.

Phát biểu tại buổi làm việc, ông Tạ Đình Thi - Trưởng đoàn giám sát đánh giá cao sự nỗ lực và tinh thần tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp. Ông đề nghị các đơn vị tiếp tục rà soát, tổng hợp đầy đủ tình hình thực hiện Luật Bảo vệ môi trường để đoàn có căn cứ xây dựng báo cáo, kiến nghị hoàn thiện cơ chế, chính sách trình Quốc hội trong thời gian tới.

Cũng trong chương trình giám sát, đoàn công tác đặc biệt lưu ý công tác kiểm tra, giám sát của chủ đầu tư hạ tầng KCN đối với các doanh nghiệp thứ cấp, nhất là việc quản lý lưu lượng, chất lượng nước thải xả vào hệ thống xử lý tập trung.

Đoàn yêu cầu làm rõ quy trình kiểm soát, quản lý vận hành hệ thống quan trắc nước thải tự động; những khó khăn thực tế trong duy trì vận hành hệ thống xử lý nước thải tập trung; đồng thời nêu cụ thể các sự cố (nếu có) và biện pháp ứng phó của doanh nghiệp.

Qua chuyến khảo sát, có thể thấy các doanh nghiệp tại Tây Ninh đang từng bước xây dựng mô hình sản xuất thân thiện môi trường, góp phần thực thi hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường trong bối cảnh phát triển công nghiệp đang tăng tốc. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả cao hơn, khung chính sách cần tiếp tục hoàn thiện, sát với thực tiễn, tạo hành lang pháp lý ổn định, minh bạch và đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình phát triển bền vững.