Cốm tươi: Thức quà 'lộc của trời' chinh phục thực khách gần xa

Giữ lửa nghề làm cốm

Cốm tươi Mễ Trì được làm từ những hạt lúa nếp cái hoa vàng non và thu hoạch vào thời điểm lúa “chín sữa”. Hạt lúa non này được rang trong chảo gang dưới ngọn lửa củi để giữ được độ dẻo và hương vị thơm ngon đặc trưng. Các công đoạn chế biến từ rang, giã đến sàng sảy đều có sự chăm chút tỉ mỉ, làm cho hạt cốm Mễ Trì luôn dẻo mềm và ngọt thanh, không bị khô hay vỡ nát.

Người dân làng Mễ Trì tự hào về nghề làm cốm không chỉ vì sản phẩm ngon mà còn vì quy trình chế biến cầu kỳ, đòi hỏi sự tỉ mỉ và tâm huyết. Từ việc lựa chọn lúa, nhặt cỏ, đến khi chế biến thành những mẻ cốm dẻo thơm, mỗi công đoạn đều chứa đựng công sức và tình yêu với nghề.

Là một trong những gia đình có nghề làm cốm ở Mễ Trì hơn 100 năm nay, chị Nguyễn Minh Hằng - chủ thương hiệu Cốm tươi Minh Hằng nay đã là đời thứ 5 tiếp nối nghề truyền thống của cha ông. Theo chị Hằng, cốm Mễ Trì cũng không tẩm màu hay hương liệu, giữ được hương vị tự nhiên, nên được ưa chuộng trong các món ăn truyền thống của Hà Nội như xôi cốm, chè cốm, bánh cốm.

Để có được mẻ cốm ngon, chủ thương hiệu Cốm tươi Minh Hằng cho biết: “Để có được Để có được những mẻ cốm ngon, người làm phải rất cẩn thận trong từng công đoạn, từ lựa chọn hạt lúa, nấu chín cho đến khi giã bằng tay, sàng sảy. Với tôi, cốm không chỉ là sản phẩm kiếm sống mà còn là tâm huyết và niềm tự hào. Suốt 20 năm nay tôi gìn giữ nghề làm cốm thủ công của cha ông, chỉ mong truyền lại bí quyết làm cốm cho con cái để gìn giữ nét đẹp trong văn hóa ẩm thực Việt”.

OCOP giúp sản phẩm truyền thống phát triển lâu dài

Là truyền nhân đời thứ 5 của nghề làm cốm, chị Hằng ý thức được việc xây dựng một thương hiệu cốm là yếu tố cần để đưa sản phẩm truyền thống này đi xa hơn nữa. Chính vì vậy, chị đã xây dựng chuỗi liên kết vùng nguyên liệu để đảm bảo chất lượng sản phẩm, đồng thời tạo dựng thương hiệu để đạt chứng nhận OCOP.

“Để được công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao, Cốm tươi Minh Hằng đã trải qua một quy trình kiểm định chất lượng nghiêm ngặt. Sản phẩm không chỉ đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về chất lượng, hương vị mà còn chú trọng đến bao bì, hình thức sản phẩm. Ghi nhận này không chỉ nâng cao giá trị của cốm Mễ Trì mà còn góp phần khẳng định thương hiệu và vị thế của nó trong lòng thực khách và du khách”, chị Hằng chia sẻ.

Chị Hằng cũng chia sẻ thêm, để có nguyên liệu sản xuất cốm quanh năm, chị đã chủ động tìm hiểu, liên kết với những vùng sản xuất riêng biệt như: Hưng Yên, Bắc Ninh… thóc giống sẽ do chị cung cấp và mỗi vùng sẽ xen canh 3 vụ, vừa đảm bảo chất lượng vừa đảm bảo năng suất.  Mặt khác, để đảm bảo sản lượng cốm cũng như đáp ứng các tiêu chí về chất lượng, hương vị, chị Hằng cũng đã nghiên cứu bổ sung thêm máy móc vào quy trình làm cốm thủ công.

Việc nhận được chứng nhận OCOP 4 sao chính là động lực để chị Hằng tiếp tục duy trì và phát triển nghề truyền thống của làng, đồng thời đây cũng là bước ngoặt lớn, giúp các sản phẩm cốm của làng Mễ Trì được cơ quan chức năng và người tiêu dùng trong và ngoài nước biết tới nhiều hơn.

Hiện tại, ngoài cốm tươi theo mùa, gia đình chị Hằng còn phát triển dòng sản phẩm cốm cấp đông để chế biến các món ăn như chả cốm, xôi cốm, xúc xích cốm, phục vụ thị trường quanh năm.

Đáng chú ý, ngoài việc khai thác tệp khách hàng từ những kênh phân phối truyền thông, chị Hằng cũng đẩy mạnh trên các kênh bán online khác. Đặc biệt, sản phẩm cốm Minh Hằng đã có mặt tại nhiều quầy hàng trong sân bay quốc tế Nội Bài, nơi tập trung đông du khách trong và ngoài nước. Việc khai thác kênh phân phối đặc thù này cho thấy hướng đi linh hoạt và sáng tạo của các chủ thể OCOP trong việc đưa sản phẩm tiếp cận người tiêu dùng một cách hiệu quả.

Theo Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới Thành phố Hà Nội, tính đến tháng 6/2025, toàn thành phố có 3.463 sản phẩm OCOP đạt từ 3 đến 5 sao, giữ vững vị trí dẫn đầu cả nước về số lượng và chất lượng. Các chủ thể OCOP đã dần chuyển sang hướng sản xuất chuyên nghiệp, đầu tư vào máy móc hiện đại, tiêu chuẩn hóa quy trình sản xuất, xây dựng thương hiệu và chỉ dẫn địa lý rõ ràng.

Nhiều đơn vị còn được hỗ trợ thiết kế bao bì, nhãn mác hiện đại và cấp tem OCOP có gắn mã QR, giúp truy xuất nguồn gốc và nâng cao độ tin cậy với người tiêu dùng. Nhờ đó, sản phẩm OCOP của Hà Nội ngày càng được biết đến rộng rãi, một số sản phẩm 4 sao và 5 sao đã xuất khẩu thành công ra nhiều thị trường khó tính trên thế giới.

Tuy nhiên, với các dòng sản phẩm OCOP nói chung và Cốm tươi Minh Hằng nói riêng dù rất nỗ lực đưa sản phẩm chất lượng đến gần hơn với người tiêu dùng qua nhiều kênh phân phối, nhưng vẫn chưa đạt hiệu quả mong muốn. Chính vì vậy, bản thân chị Hằng bày tỏ: “Hiện nay, chúng tôi vẫn còn khó khăn cho đầu ra của sản phẩm, vì thế chúng tôi mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ của các cơ quan nhà nước, sự chung tay kết nối để thương hiệu cốm Mễ Trì không chỉ đến tay người tiêu dùng cả nước mà vươn ra thế giới mang theo những kết tinh văn hoá đặc sắc của Việt Nam”.

“Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội”