Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Quốc hội tiếp tục đổi mới toàn diện, đáp ứng các nhiệm vụ chiến lược của đất nước trong kỷ nguyên mới

Thưa Chủ tịch Quốc hội (QH), trải qua 80 năm hình thành và phát triển, mỗi nhiệm kỳ QH đều kế thừa và phát huy tinh thần của Quốc dân Đại hội, không ngừng đổi mới để đáp ứng yêu cầu của đất nước và Nhân dân. Xin Chủ tịch QH cho biết, đâu là những dấu ấn, thành tựu nổi bật của QH khóa XV trong chặng đường vừa qua?

- Ngày 16/8/1945, tại đình Tân Trào, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng bộ Việt Minh đã khai mạc Đại hội đại biểu quốc dân (hay còn gọi là Quốc dân Đại hội Tân Trào). Đây là mốc son trong lịch sử vẻ vang của cách mạng Việt Nam, tiền thân của QH Việt Nam. Từ Quốc dân Đại hội Tân Trào tiến tới sự ra đời của QH khóa I đến nay, QH đã trải qua 80 năm với 15 khóa. Mỗi một nhiệm kỳ của QH là một quá trình liên tục kế thừa, phát huy giá trị của Quốc dân Đại hội, không ngừng đổi mới cả về tổ chức và hoạt động, khẳng định vị trí, vai trò của một thiết chế đặc biệt quan trọng của bộ máy nhà nước, là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong đó, QH khóa XV là dấu mốc lịch sử quan trọng, khởi đầu cho những cải cách thể chế một cách căn cơ, định hướng các mục tiêu, nhiệm vụ lớn cho giai đoạn phát triển mới của đất nước với tầm nhìn chiến lược, dài lâu.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, QH khóa XV đã ban hành 99 luật, 165 nghị quyết, bao quát toàn diện các lĩnh vực kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, xây dựng hệ thống chính trị; đặt nền móng vững chắc cho việc xây dựng hệ thống chính trị tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân và phục vụ Nhân dân, doanh nghiệp tốt hơn.

Đặc biệt, QH đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp; sửa đổi Luật Tổ chức QH, Luật Tổ chức chính quyền địa phương; QH, Ủy ban Thường vụ QH đã ban hành theo thẩm quyền các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã. Đây là những quyết định trọng đại, có ý nghĩa lịch sử sâu sắc, tác động và ảnh hưởng trực tiếp đến toàn hệ thống chính trị, đến từng người dân và toàn xã hội.

QH đã tập trung tháo gỡ cơ bản các “điểm nghẽn” về thể chế để tạo đột phá phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên mới, đặc biệt là triển khai 4 Nghị quyết chiến lược: Nghị quyết 57 về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế; Nghị quyết 66 về xây dựng và thực thi pháp luật; Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân.

QH đã đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển. Từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; những vấn đề thực tiễn biến động thường xuyên thì giao Chính phủ, địa phương quy định để bảo đảm linh hoạt trong điều hành.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”; cải cách triệt để thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân và doanh nghiệp; thực hiện phân cấp bảo đảm phù hợp với năng lực tổ chức thực hiện.

Hoạt động giám sát thể hiện rõ quan điểm đồng hành của QH với Chính phủ, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đặc biệt vừa qua Ủy ban Thường vụ QH đã tổ chức thành công Diễn đàn giám sát lần thứ nhất.

Nội dung và phương thức không ngừng được cải tiến, tập trung vào những vấn đề bức xúc của cuộc sống, góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, thúc đẩy các cơ quan nhà nước thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ.

QH đã thực hiện đầy đủ, linh hoạt và hiệu quả việc quyết định các vấn đề quan trọng về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại; bảo đảm tính tổng thể, có sự gắn kết chặt chẽ giữa yêu cầu nhiệm vụ và nguồn lực thực hiện. Nhiều quyết định mang tính đột phá, chưa từng có tiền lệ, khẳng định quan điểm lấy con người là trung tâm, mọi chủ trương, quyết sách đều vì Nhân dân.

Nhiều quyết sách quan trọng như: Nghị quyết về cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội; Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân; Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi...

Phát huy vai trò “sức mạnh mềm” của ngoại giao nghị viện, hoạt động đối ngoại của QH đã đóng góp hiệu quả vào việc thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, đa dạng hóa, đa phương hóa, nâng cao hình ảnh, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế của Đảng và Nhà nước ta.

Trong bối cảnh đất nước có nhiều chuyển biến sâu sắc, bước vào kỷ nguyên hùng cường, thịnh vượng của dân tộc, xin Chủ tịch QH cho biết những mục tiêu trọng tâm và nhiệm vụ ưu tiên mà QH khóa XV sẽ tập trung thực hiện trong thời gian tới?

- QH sẽ tiếp tục đổi mới toàn diện, nâng cao năng lực lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; bám sát sự lãnh đạo của Đảng, QH sẽ tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc, các cơ quan tư pháp và cả hệ thống chính trị để triển khai hiệu quả Hiến pháp và các luật, nghị quyết đã ban hành.

Quyết tâm cao nhất để tổ chức thực hiện tốt Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/04/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Phối hợp tổ chức thành công Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 14; chỉ đạo tổ chức bầu cử đại biểu QH khóa XVI và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 (diễn ra vào ngày 15/3/2026).

Hoàn thành tốt các nội dung của nhiệm kỳ khóa XV, chương trình Kỳ họp thứ 10 với rất nhiều nội dung quan trọng, trong đó, Chính phủ dự kiến sẽ trình trên 90 nội dung, có 47 luật. Tiến hành tổng kết nhiệm kỳ QH khóa 15. Xây dựng Định hướng lập pháp nhiệm kỳ QHkhóa XVI.

Tăng cường giám sát, phối hợp triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ và hiệu quả các luật, nghị quyết đã được QH thông qua, nhất là giám sát việc ban hành và thực hiện các văn bản hướng dẫn; kịp thời xử lý vướng mắc phát sinh.

Tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động của QH, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong mọi hoạt động của QH.

Chú trọng nâng cao hơn nữa chất lượng đại biểu QH và đội ngũ cán bộ tham mưu, giúp việc tại các cơ quan của QH; tăng cường mối liên hệ thường xuyên, hiệu quả, thiết thực giữa đại biểu Quốc hội với cử tri.

QH tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; đáp ứng kịp thời các nhiệm vụ chiến lược của đất nước trong giai đoạn mới.