Chính quyền hai cấp hướng tới “hành chính số” chủ động
(PLVN) - Sau hơn một tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Đà Nẵng, Quảng Trị đã cho thấy sự vận hành ổn định, đồng bộ, lấy người dân làm trung tâm. Với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), chuyển đổi số (CĐS), các tỉnh, thành phố đang hiện thực hóa mục tiêu “hành chính chủ động”, phục vụ nhanh chóng, minh bạch, hiệu quả.
Đà Nẵng “chạy số” vì sự hài lòng của dân
Ngày 13/8, tại buổi làm việc giữa Đoàn công tác Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) với UBND TP Đà Nẵng và UBND phường Thanh Khê, nhiều kết quả nổi bật trong việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hành chính công chủ động đã được ghi nhận. Sau hơn một tháng vận hành, bộ máy hoạt động thông suốt, lấy người dân làm trung tâm, đẩy mạnh ứng dụng CNTT, CĐS nhằm phục vụ nhanh chóng, hiệu quả.
Phó Giám đốc Sở KH&CN TP Đà Nẵng Trần Ngọc Thạch cho biết, đến nay toàn thành phố đã kiện toàn 371 cơ quan chuyên môn và 989 đơn vị sự nghiệp công lập; bố trí công tác cho hơn 33.000 người. Các xã, phường hoàn thiện bộ máy, công bố nhân sự, thành lập trung tâm hành chính công, phân công rõ trách nhiệm. Đặc biệt, thành phố đã ban hành kế hoạch đưa sinh viên CNTT tình nguyện về hỗ trợ cấp xã, phường, đồng thời đề nghị VNPT, Viettel bố trí nhân sự thường trực hỗ trợ chuyển đổi số tại cơ sở.
Hiện TP Đà Nẵng đã công bố 2.227 thủ tục hành chính (TTHC), cung cấp 2.061 dịch vụ công trực tuyến (92,54%), trong đó 865 dịch vụ toàn trình. Chỉ hơn một tháng, hơn 103.000 hồ sơ đã được tiếp nhận, với trên 76% nộp trực tuyến. Thành phố cũng đang thí điểm dịch vụ công không phụ thuộc địa giới hành chính trong lĩnh vực hộ tịch và đất đai.
Trong đó, ba trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã được trang bị đầy đủ hạ tầng CNTT, băng thông 300Mbps-1Gbps, phần mềm dùng chung đồng bộ. Mỗi xã/phường được phân bổ 300 triệu đồng mua sắm thiết bị CNTT; toàn bộ 70.000 cán bộ, công chức, viên chức được cấp tài khoản hệ thống, email công vụ, chữ ký số. Hơn 40.000 tài khoản được di chuyển từ Quảng Nam, 3.000 chữ ký số được cập nhật.Thành phố cũng mở hơn 29 lớp tập huấn trực tiếp và trực tuyến; vận hành Tổng đài 1022 hoạt động 24/7; bố trí bưu điện nhận hồ sơ TTHC tại tất cả xã/phường; huy động tổ công nghệ số cộng đồng, đoàn thanh niên hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến.

Theo Nghị định 132 và 133/2025/NĐ-CP, cùng các thông tư hướng dẫn, UBND TP Đà Nẵng và Chủ tịch UBND thành phố được thực hiện hơn 80 nhiệm vụ thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ KH&CN, bao gồm 121 TTHC mới trong viễn thông, tần số vô tuyến điện, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, KH&CN.
Trên cơ sở tham mưu của Sở KH&CN, thành phố đã có 5 quyết định ủy quyền cho Giám đốc Sở KH&CN thực hiện một số nội dung thuộc thẩm quyền UBND và Chủ tịch UBND. Các nhiệm vụ phân cấp được triển khai nghiêm túc, khẩn trương, không phát sinh vướng mắc lớn.
Để triển khai hiệu quả hành chính công một cấp, Đà Nẵng kiến nghị Bộ KH&CN cử đầu mối hỗ trợ, sớm ban hành danh mục và kế hoạch triển khai nền tảng số quốc gia; phối hợp các bộ, ngành hoàn thiện thể chế, cơ chế triển khai dịch vụ công trực tuyến toàn trình; cử chuyên gia góp ý các đề án chiến lược của thành phố như Kiến trúc Chính quyền số 4.0, Đề án CĐS 2026 - 2030, thí điểm bản sao số thành phố, thí điểm mạng Blockchain quản lý tài sản số, xây dựng Sàn giao dịch dữ liệu gắn với Trung tâm tài chính quốc tế…
Tại phường Thanh Khê, đoàn công tác đã khảo sát Trung tâm Phục vụ hành chính công với 14 quầy tiếp nhận, công khai 347 TTHC, danh bạ điện thoại lãnh đạo và chuyên viên. Hạ tầng CNTT, camera, kết nối IOC thành phố được đầu tư đồng bộ, cán bộ làm việc sát dân, trách nhiệm.

Chủ tịch UBND phường Trần Tường Vân cho biết, sau một tháng vận hành, tỷ lệ tiếp nhận dịch vụ công trực tuyến sẽ tiếp tục tăng khi các TTHC được kết nối ổn định với Cổng Dịch vụ công Quốc gia. Chủ tịch UBND phường cũng kiến nghị sớm áp dụng trợ lý ảo để hỗ trợ tra cứu, xử lý hồ sơ nhanh, giảm áp lực cho cán bộ.
Quảng Trị: Vận hành thông suốt nhưng còn “khoảng trống” về hướng dẫn và nhân lực
Cùng ngày, Đoàn công tác số 7 của Bộ KH&CN do TS. Trần Hậu Ngọc, Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia dẫn đầu đã làm việc tại Quảng Trị. Tỉnh đã tích hợp 100% dịch vụ công trực tuyến lên Cổng Dịch vụ công Quốc gia, hệ thống văn bản điện tử vận hành thông suốt. Tuy nhiên, vẫn thiếu văn bản hướng dẫn chi tiết trong các lĩnh vực chuyên ngành; đào tạo nghiệp vụ cho cán bộ cơ sở còn chậm; vướng mắc khi cấp phép tần số vô tuyến điện cho tàu cá xa bờ.
TS. Trần Hậu Ngọc đánh giá cao sự chuẩn bị, tính chủ động và tinh thần trách nhiệm của các cấp chính quyền tỉnh Quảng Trị trong triển khai Nghị định 132 và 133. Những kết quả đạt được đã cho thấy năng lực thích ứng nhanh của bộ máy chính quyền 2 cấp, là tiền đề để địa phương nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về KH&CN, phục vụ tốt hơn người dân và doanh nghiệp.
TS. Trần Hậu Ngọc kiến nghị một số giải pháp với tỉnh Quảng Trị: Cần có sự chỉ đạo quyết liệt, thống nhất từ người đứng đầu cấp ủy, chính quyền để việc phân cấp, phân quyền đạt hiệu quả. Hoàn thiện hạ tầng và nhân lực, việc phân cấp cần gắn liền với hoàn thiện hành lang pháp lý, tổ chức bộ máy hợp lý và đặc biệt là nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ.
Ông cũng đề xuất phương án "đặc biệt" trong giai đoạn đầu: Huy động các doanh nghiệp công nghệ số, tổ chức chuyển đổi số cộng đồng, thậm chí là học sinh, sinh viên có kỹ năng công nghệ để hỗ trợ giải quyết bài toán ngắn hạn về nguồn nhân lực. Đây được xem là một giải pháp sáng tạo, linh hoạt, giúp địa phương giải quyết nhanh các thủ tục hành chính liên quan đến công nghệ thông tin. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu dùng chung và các nền tảng số, đặc biệt tại các địa bàn khó khăn. Thiết lập cơ chế phối hợp giữa các cơ quan Trung ương và địa phương, thường xuyên chia sẻ thông tin, dữ liệu và hỗ trợ chuyên môn.

Các thành viên trong Đoàn là đại diện của 14 đơn vị thuộc Bộ KH&CN đã trao đổi, giải đáp một số vấn đề của địa phương. Bên cạnh đó, TS. Trần Hậu Ngọc cho biết đoàn công tác sẽ ghi nhận đầy đủ các kiến nghị của tỉnh để Bộ KH&CN rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật còn bất cập, đồng thời tiếp tục đồng hành cùng tỉnh trong việc nâng cao kỹ năng về CNTT, CĐS và nghiệp vụ chuyên ngành.
Với định hướng “hành chính chủ động”, Đà Nẵng và Quảng Trị đang cho thấy nỗ lực đổi mới quản trị công, áp dụng mạnh mẽ công nghệ số để phục vụ người dân và doanh nghiệp nhanh chóng, minh bạch, hiệu quả. Các kiến nghị về thể chế, hạ tầng và nhân lực nếu được đáp ứng kịp thời sẽ giúp mô hình chính quyền hai cấp phát huy tối đa lợi thế, tạo nền tảng cho chính quyền số toàn diện trong tương lai.