Cà Mau: Mở cao điểm chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU)
(PLVN) - Cà Mau hiện có đội tàu khai thác hải sản lớn nhất cả nước, do đó công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) luôn được địa phương xác định là nhiệm vụ trọng tâm. Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), tỉnh vừa ban hành Kế hoạch cao điểm nhằm siết chặt quản lý, xử lý nghiêm vi phạm, quyết tâm xây dựng nghề cá bền vững.
Nỗ lực chung vì mục tiêu gỡ “thẻ vàng”
Thực hiện Công điện của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường chống khai thác IUU, đồng thời chuẩn bị cho đợt làm việc của Đoàn Thanh tra EC, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã ban hành Kế hoạch cao điểm chống khai thác IUU trên địa bàn.
Theo đó, tỉnh Cà Mau đặt mục tiêu quán triệt sâu rộng các quy định, hướng dẫn chuyên môn cho lực lượng thực thi; hoàn thành số hóa 100% phương tiện thuộc nhóm nguy cơ cao; hoàn tất đăng ký, đăng kiểm tàu cá; xử lý dứt điểm vi phạm hành chính, hình sự liên quan đến IUU; tăng cường tuần tra, kiểm soát các trường hợp trốn tránh quản lý.
Kế hoạch cũng nhấn mạnh, việc ứng dụng công nghệ trong quản lý tàu cá, giám sát hành trình, đồng thời kiên quyết xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân lơ là, thiếu tinh thần trách nhiệm.
Siết chặt quản lý, xử lý nghiêm tàu cá vi phạm
Cụ thể, tỉnh Cà Mau sẽ tổ chức tập huấn, hướng dẫn sử dụng phần mềm số hóa tàu cá; điều tra, lập hồ sơ, định danh chủ tàu, cập nhật vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia. Chủ tàu và thuyền trưởng buộc phải ký cam kết không vi phạm IUU.
Cà Mau đã đặt mục tiêu xử lý nghiêm 100% trường hợp tàu mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS), vượt ranh giới, hết hạn đăng kiểm, giấy phép, chưa sang tên sau khi chuyển nhượng, hoặc đã giải bản nhưng còn hoạt động. Đồng thời, các hành vi tiếp tay, vận chuyển, tráo đổi thiết bị VMS cũng sẽ bị điều tra, truy vết và xử lý triệt để.
Song song đó, công tác kiểm soát tại cảng cá sẽ được siết chặt, nhất là ở các cảng tư nhân. Các bến cá sẽ được rà soát, hướng dẫn hoàn tất thủ tục công bố cảng đủ điều kiện theo quy định. Công tác giám sát được triển khai đồng bộ từ cấp xã, các trạm kiểm soát biên phòng đến Văn phòng IUU và Ban Quản lý cảng cá.
Lực lượng chức năng sẽ tăng cường tuần tra ở những khu vực thường xảy ra vi phạm như vùng biển giáp ranh, khu neo đậu tại đảo, cửa sông… nhằm kịp thời phát hiện, xử lý các tàu vi phạm.
Đợt cao điểm chống khai thác IUU diễn ra từ nay đến ngày 15/9/2025. Các đơn vị phải bố trí cán bộ đủ năng lực triển khai, trường hợp thiếu nhân lực sẽ được Sở Nông nghiệp và Môi trường huy động, bổ sung. Kinh phí thực hiện do các đơn vị chủ động cân đối, trường hợp khó khăn sẽ báo cáo Sở Tài chính xem xét.
Bảo vệ nguồn lợi biển, xây dựng nghề cá bền vững
Sở Nông nghiệp và Môi trường – Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo IUU của tỉnh Cà Mau, được giao làm đầu mối hướng dẫn, tập huấn nghiệp vụ, giám sát và tổng hợp báo cáo UBND tỉnh. Các sở, ngành, địa phương phải xây dựng kế hoạch chi tiết, huy động lực lượng, đảm bảo hiệu quả thực hiện. UBND các xã, phường báo cáo kết quả trước ngày 20/9.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Cà Mau, hiện toàn tỉnh có 5.302 tàu cá, trong đó 1.974 tàu dài từ 15 mét trở lên thuộc diện bắt buộc giám sát hành trình và xác nhận nguồn gốc khai thác. Tỉnh có 5 cảng cá đang hoạt động, gồm 3 cảng đủ điều kiện xác nhận nguồn gốc thủy sản: Sông Đốc, Rạch Gốc (loại II) và Cái Đôi Vàm (loại III).
Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau yêu cầu các đơn vị liên quan phải kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng khai thác, đăng ký - đăng kiểm đầy đủ, cập nhật dữ liệu nghề cá vào hệ thống VNFishbase, đồng thời xử lý dứt điểm nhóm tàu có nguy cơ cao vi phạm.
Đợt cao điểm lần này được xem là góp phần có ý nghĩa quyết định trong nỗ lực chung của địa phương và cả nước nhằm gỡ bỏ cảnh báo “thẻ vàng” IUU, bảo vệ uy tín thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, đồng thời góp phần giữ vững nguồn lợi thủy sản và phát triển kinh tế biển bền vững.