Biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh quốc gia: Bốn trụ cột cải cách thể chế từ tầm nhìn lãnh đạo đến hành động doanh nhân

Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, diễn ra ngày 18/5/2025 tại Hội trường Diên Hồng, tòa nhà Quốc hội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa ra một thông điệp sâu sắc, khái quát tầm nhìn chiến lược của Đảng về vai trò của thể chế trong phát triển đất nước.

Là một doanh nhân, một nhà quản lý khoa học công nghệ và một cử nhân luật, tôi cảm nhận rõ rằng: Thông điệp 'Biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh quốc gia' không chỉ là định hướng chính trị mà còn là lời hiệu triệu toàn dân, toàn Đảng, đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp đồng hành cùng sự nghiệp đổi mới đất nước.

Hình ảnh doanh nghiệp, doanh nhân trong “Bộ tứ nghị quyết trụ cột”

Thứ nhất, Nghị quyết 57-NQ/TW: Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nghị quyết này là lời khẳng định mạnh mẽ rằng trong kỷ nguyên số, quốc gia nào làm chủ được khoa học – công nghệ và chuyển đổi số, quốc gia đó sẽ làm chủ được tương lai. Đây là nền tảng để doanh nghiệp Việt vươn lên, để những trí tuệ trong nước phát huy giá trị, và để hình thành nền kinh tế tri thức – nền kinh tế bền vững nhất trong dài hạn.

Thứ hai, Nghị quyết 59-NQ/TW: Đẩy mạnh hội nhập quốc tế thực chất, hiệu quả. Hội nhập không chỉ là xuất nhập khẩu mà là sự tương thích về thể chế, tư duy, chuẩn mực pháp lý giữa Việt Nam và thế giới. Thể chế tốt giúp doanh nghiệp nội tự tin bước ra thị trường toàn cầu, bảo vệ quyền lợi chính đáng và nâng tầm thương hiệu quốc gia.

Thứ ba, Nghị quyết 66-NQ/TW: Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Pháp luật không chỉ là công cụ điều chỉnh, mà còn là phương tiện kiến tạo môi trường đầu tư, bảo vệ quyền tài sản, và tạo niềm tin thị trường. Nghị quyết 66 nhấn mạnh cải cách thể chế pháp luật phải thực chất, hướng tới phục vụ người dân và doanh nghiệp, xóa bỏ tư duy quản lý hành chính cứng nhắc, chồng chéo.

Thứ tư, Nghị quyết 68-NQ/TW: Phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng. Đây là dấu mốc lịch sử, lần đầu tiên khu vực tư nhân nơi sản sinh hơn 60% GDP được Đảng, Nhà nước khẳng định là một trong những lực lượng nòng cốt. Đó là sự ghi nhận chính đáng và cũng là lời kêu gọi doanh nhân Việt tiếp tục dấn thân, nâng cao năng lực, đạo đức và trách nhiệm với xã hội.

Từ tầm nhìn đến hành động: Trách nhiệm của doanh nhân Việt

Với vai trò Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam và Hiệp hội Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ Việt Nam, tôi cảm nhận sâu sắc rằng: Cải cách thể chế không thể thành công nếu thiếu sự đồng hành và phản hồi từ doanh nghiệp, những người đang trực tiếp xoay xở, đổi mới, tạo giá trị cho đất nước.

Doanh nhân Việt hôm nay không chỉ nghĩ đến lợi nhuận. Chúng tôi mang trong mình khát vọng quốc gia, tinh thần trách nhiệm, và sẵn sàng đồng hành cùng Đảng, Nhà nước trong việc chuyển hóa các chủ trương lớn thành hành động cụ thể, thực tiễn. Những cải cách thể chế nếu được triển khai sâu rộng, hiệu quả sẽ tiếp sức cho hàng triệu doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nông dân… lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo từ đồng bằng tới miền núi, từ thành thị đến nông thôn.

Thông điệp “Biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh quốc gia” không chỉ là một định hướng quản trị quốc gia hiện đại, mà còn thể hiện tinh thần phụng sự, đồng hành và gắn kết giữa các thành phần trong xã hội. Trong tư duy đó, thể chế không đứng tách rời người dân và doanh nghiệp, mà là sự kết tinh của ý chí chính trị, khát vọng phát triển, và trách nhiệm cộng đồng.

Khi thể chế được thiết kế trên tinh thần phục vụ, minh bạch và công bằng, mỗi người dân, mỗi doanh nhân, mỗi cán bộ công quyền đều có thể làm tốt nhất vai trò của mình, không vì bắt buộc, mà vì được truyền cảm hứng, vì thấy rõ giá trị và ý nghĩa của cống hiến. Một doanh nhân đổi mới sáng tạo, một nông dân canh tác xanh, một cán bộ dám chịu trách nhiệm, một nhà khoa học dấn thân. Tất cả đều đang góp phần tạo nên “lợi thế cạnh tranh quốc gia” đích thực cho Việt Nam trong thời đại mới.

Thể chế là lợi thế mềm, doanh nhân là chủ thể hành động

Cạnh tranh quốc gia ngày nay không chỉ nằm ở tài nguyên hay nhân công rẻ, mà ở năng suất thể chế, năng lực đổi mới và khả năng huy động sức mạnh toàn dân. Thể chế tốt sẽ tạo nên môi trường lành mạnh cho sáng tạo, bảo vệ sự dấn thân tử tế, và thúc đẩy các doanh nhân thực hiện trọn vẹn khát vọng phụng sự đất nước.

Chúng tôi, những doanh nhân trẻ, doanh nghiệp khoa học công nghệ cam kết tiếp tục đồng hành cùng Đảng và Nhà nước, không chỉ để phát triển doanh nghiệp mình, mà để góp phần xây dựng một Việt Nam hùng cường, tự chủ, nhân văn và thịnh vượng.

Tác giả: Nguyễn Hồng Phong – Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Công – Nông nghiệp Tiến Nông