Bảo vệ người gửi tiền: Trọng tâm xuyên suốt của hoạt động bảo hiểm tiền gửi

Bảo vệ người gửi tiền: Trọng tâm xuyên suốt của hoạt động bảo hiểm tiền gửi
Bảo vệ người gửi tiền là trọng tâm xuyên suốt của hoạt động bảo hiểm tiền gửi (nguồn ảnh: DIV).

(PLVN) Không chỉ thực hiện nhiệm vụ chi trả khi ngân hàng gặp sự cố, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) đang ngày càng thể hiện vai trò chủ động trong việc giám sát rủi ro, hỗ trợ xử lý các tổ chức yếu kém, xây dựng cơ sở pháp lý, đồng thời đổi mới và hiện đại hóa hoạt động phù hợp với thông lệ quốc tế. Đặt người gửi tiền vào vị trí trung tâm, BHTGVN luôn kiên định mục tiêu bảo vệ quyền lợi chính đáng của công chúng - những người đã và đang gửi gắm tài sản vào hệ thống tài chính quốc gia. Đây không chỉ là một định hướng chính sách, mà là phương châm hành động được thể hiện nhất quán trong toàn bộ hệ thống bảo hiểm tiền gửi (BHTG).

Chủ động giám sát, hỗ trợ xử lý rủi ro và tái cơ cấu hệ thống

Tính đến hết tháng 6/2025, tổng nguồn vốn của BHTGVN đạt hơn 135 nghìn tỷ đồng, trong đó quỹ dự phòng nghiệp vụ vượt 128 nghìn tỷ đồng – là nền tảng tài chính then chốt để đảm bảo chi trả trong các tình huống khẩn cấp. Công tác thu phí đạt 51% kế hoạch năm và tăng 12,4% so với cùng kỳ 2024 – một minh chứng cho năng lực tài chính vững vàng, hiệu quả quản trị và khả năng thích ứng cao với biến động thị trường.

BHTGVN hiện bảo vệ toàn bộ cho hơn 92% người gửi tiền cá nhân – đối tượng dễ tổn thương nhất trong khủng hoảng ngân hàng. Hạn mức chi trả hiện hành là 125 triệu đồng/người/tổ chức tham gia BHTG, giúp đại đa số người dân, đặc biệt tại nông thôn và vùng sâu vùng xa, được bảo vệ đầy đủ.

Nửa đầu năm 2025 tiếp tục ghi nhận bước tiến của BHTGVN trong việc triển khai toàn diện các nghiệp vụ chuyên môn cốt lõi. Công tác cấp và thu hồi Chứng nhận tham gia bảo hiểm tiền gửi được thực hiện đúng quy định, đảm bảo 100% tổ chức đủ điều kiện được cấp chứng nhận, đồng thời xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm quy định.

Về nghiệp vụ giám sát, BHTGVN đã triển khai giám sát từ xa toàn bộ 1.277 tổ chức tham gia BHTG, với hệ thống dữ liệu cập nhật định kỳ, từ đó phát hiện sớm các dấu hiệu rủi ro tiềm ẩn. Công tác kiểm tra tại chỗ được thực hiện bài bản, chuyên sâu với 125/238 tổ chức theo kế hoạch định kỳ và 50/120 quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) theo yêu cầu của NHNN. Qua kiểm tra, BHTGVN đã kiến nghị, góp phần tăng cường an toàn hoạt động cho các tổ chức tham gia BHTG.

Đặc biệt, trong lĩnh vực chi trả, mặc dù 6 tháng đầu năm không phát sinh nghĩa vụ thực tế, BHTGVN vẫn chủ động triển khai các hoạt động mô phỏng chi trả. Đơn vị đã ban hành và phổ biến rộng rãi "Sổ tay chi trả" – tài liệu hướng dẫn chuẩn hóa quy trình, nâng cao năng lực ứng phó với tình huống khẩn cấp, hướng tới mục tiêu rút ngắn thời gian chi trả còn 30 ngày, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Trong nghiệp vụ kiểm soát đặc biệt, BHTGVN đang cử 34 cán bộ trực tiếp tham gia Ban Kiểm soát đặc biệt tại 28 QTDND. Ngoài ra, đơn vị phối hợp chặt chẽ với NHNN trong việc đánh giá, góp ý các phương án phục hồi và xử lý các tổ chức yếu kém, đặc biệt tại các địa bàn có nguy cơ mất an toàn cao. Thông qua đó, BHTGVN từng bước thiết lập lớp phòng vệ chủ động cho hệ thống tài chính, giảm thiểu nguy cơ đổ vỡ dây chuyền, củng cố niềm tin công chúng vào hệ thống ngân hàng.

Trong nghiệp vụ kiểm soát đặc biệt, BHTGVN đang cử 34 cán bộ trực tiếp tham gia Ban Kiểm soát đặc biệt tại 28 QTDND. Ngoài ra, đơn vị phối hợp chặt chẽ với NHNN trong việc đánh giá, góp ý các phương án phục hồi và xử lý các tổ chức yếu kém, đặc biệt tại các địa bàn có nguy cơ mất an toàn cao. Thông qua đó, BHTGVN từng bước thiết lập lớp phòng vệ chủ động cho hệ thống tài chính, giảm thiểu nguy cơ đổ vỡ dây chuyền, củng cố niềm tin công chúng vào hệ thống ngân hàng.

Ngoài ra, BHTGVN còn tích cực truyền thông chính sách đến cộng đồng. Trong nửa đầu năm 2025, các chiến dịch truyền thông đã bám sát định hướng, trong đó đáng chú ý là hoạt động truyền thông phục vụ xây dựng Luật BHTG (sửa đổi), góp phần tạo đồng thuận xã hội, nâng cao nhận thức công chúng. Hàng loạt ấn phẩm, bản tin, hội nghị và bài viết chuyên đề đã lan tỏa thông tin thiết yếu về quyền lợi người gửi tiền, ngăn ngừa rủi ro từ hành vi gửi tiền không chính thống.

Hoàn thiện thể chế, tăng tốc chuyển đổi số và hướng đến tương lai

Về xây dựng chính sách, BHTGVN đã chủ động phối hợp với NHNN trong xây dựng, hoàn thiện hồ sơ Dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), được đưa vào Chương trình lập pháp năm 2025 theo Nghị quyết số 77/2025/UBTVQH15 và dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10.

Cùng với đó, việc triển khai Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 được đẩy mạnh qua kế hoạch chi tiết năm 2025; công tác sơ kết giai đoạn 2022–2025 cũng đang được triển khai nhằm đánh giá, rút kinh nghiệm và định hướng chiến lược giai đoạn tiếp theo.

Để BHTGVN có thể thực hiện vai trò ngày càng quan trọng trong một hệ thống tài chính – ngân hàng phát triển và cạnh tranh khốc liệt, hoàn thiện khung pháp lý là một ưu tiên cấp thiết. Việc sửa đổi Luật BHTG đang được xúc tiến tích cực, dự kiến trình Quốc hội vào tháng 10/2025.

Trong 6 tháng cuối năm 2025, BHTGVN đặt mục tiêu triển khai đồng bộ các nhiệm vụ chiến lược, với trọng tâm gồm:

Hoàn thiện Dự thảo Luật BHTG (sửa đổi) và trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 10;

Tổ chức Hội nghị sơ kết giữa kỳ Chiến lược phát triển BHTG giai đoạn 2022–2025;

Đẩy mạnh truyền thông chính sách, nâng tỷ lệ người gửi tiền hiểu rõ nội dung cốt lõi đạt tối thiểu 45%;

Tiếp tục mô phỏng chi trả và diễn tập tại các QTDND có nguy cơ, phấn đấu rút ngắn thời gian chi trả thực tế xuống còn 30 ngày làm việc;

Xây dựng phương án vay đặc biệt từ NHNN, tăng cường năng lực đầu tư đảm bảo an toàn, hiệu quả.

Song song với đó, BHTGVN tăng tốc thực hiện chuyển đổi số, hiện đại hóa quản trị nội bộ, quản lý văn phòng điện tử, đồng thời hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu giám sát. Việc từng bước ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong phân tích, cảnh báo sớm rủi ro giúp nâng cao hiệu quả kiểm soát, đưa tổ chức tiến gần hơn đến mô hình BHTG hiện đại theo chuẩn mực quốc tế.

Với nền tảng tài chính cơ sở, hoạt động nghiệp vụ bài bản và quyết tâm đổi mới mạnh mẽ, BHTGVN đang khẳng định vai trò là "lá chắn an toàn" cho người gửi tiền, góp phần là "điểm tựa ổn định" trong hệ thống ngân hàng quốc gia. Không chỉ bảo vệ lợi ích của từng cá nhân, tổ chức, BHTGVN còn góp phần củng cố niềm tin của toàn xã hội vào sự vững chắc của hệ thống tài chính.

Sự chủ động trong các nghiệp vụ như giám sát, cảnh báo sớm, xử lý tổ chức tín dụng yếu kém và đẩy mạnh truyền thông chính sách cho thấy BHTGVN không ngừng nâng cao năng lực thích ứng, phòng ngừa rủi ro. Qua đó, tổ chức này không chỉ bảo vệ an toàn tài chính cho người dân mà còn góp phần duy trì kỷ luật hệ thống, hạn chế nguy cơ đổ vỡ dây chuyền – góp phần vào sự phát triển ổn định và bền vững của nền kinh tế.