Ban Truyền thông Đa phương tiện: Kể chuyện pháp luật bằng hình ảnh và âm thanh

Bước chuyển mình trong kỷ nguyên số

Năm 2020 - thời điểm cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 bùng nổ mạnh mẽ, tác động đến tất cả lĩnh vực và báo chí truyền thông cũng không nằm ngoài dòng chảy đó. Bối cảnh này khiến bất kỳ tờ báo nào cũng cần phát triển theo hướng đa nền tảng, đa phương tiện, bởi "độc giả ở đâu thì báo chí ở đó".

Nhớ lại thời điểm thành lập, nhà báo Trần Ngọc Hà, Phó Tổng Biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, chia sẻ: "Hơn 5 năm trước xu thế tiếp cận thông tin của công chúng cũng thay đổi rõ rệt, nhu cầu tiếp cận thông tin của họ là không đơn thuần chỉ có đọc mà còn là câu chuyện nghe và nhìn. Nếu các sản phẩm báo chí chỉ riêng theo hướng truyền thống thôi thì sẽ mất bạn đọc". Tất cả những yêu cầu cấp thiết này đã thúc đẩy Ban Biên tập Báo Pháp luật Việt Nam quyết định thành lập các bộ phận Truyền thông đa phương tiện, đặc biệt là sản xuất nội dung bằng hình ảnh chủ yếu là video.

Chính từ những yếu tố trên, Pháp luật Media chính thức ra đời vào đầu năm 2020, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng của Báo Pháp luật Việt Nam trong kỷ nguyên số. Pháp luật Media ra đời trong bối cảnh nhiều khó khăn, đặc biệt là dịch COVID-19 bùng phát mạnh. Thách thức đầu tiên là sự mới mẻ của loại hình truyền thông đa phương tiện, đòi hỏi nhân sự phải có kỹ năng quay phim, dựng phim, dẫn chương trình, viết kịch bản và kỹ thuật hậu kỳ. 

Khởi đầu bằng nhiệt huyết

Nhà báo Việt Anh nhớ lại “hình hài” Pháp luật Media dựa trên "nền móng gây dựng nên đúng nghĩa bằng con số 0" do cơ sở vật chất hạn chế và nhiều anh em "tay ngang" từ lĩnh vực khác.

Ngay giai đoạn đầu, mặc dù tòa soạn đã trang bị cơ bản với 3 chiếc máy quay Sony và một Studio sản xuất talkshow, tọa đàm. Tuy nhiên, với hoạt động sản xuất rộng mở, một chiếc máy quay theo phóng viên đi công tác vài ngày mới về… người ở nhà có việc không biết lấy ở đâu? Đó là chưa kể các thiết bị phụ trợ khác như Flycam, Gimbal, máy tính cấu hình cao…chưa thể có.

Và rồi bằng tinh thần đoàn kết, nỗ lực, những thành viên của Pháp luật Media đã chung tay, góp sức trang bị thêm thiết bị kỹ thuật để Pháp luật Media dần đủ đầy. Nhớ lại ngày tháng đó, nhà báo Lê Đức Anh chia sẻ: "Chúng tôi cũng động viên nhau cố gắng đồng hành cùng tòa soạn ...và rồi mọi thứ đều có, đều sẵn sàng để Pháp luật Media xuất hiện trong ngôi nhà chung của Pháp luật Việt Nam".

Theo nhà báo Văn Phước, Tổng Thư ký Pháp luật Media, giai đoạn khó khăn nhất nhưng sự đoàn kết, chủ động của mỗi thành viên trong việc trang bị đồ nghề đã góp phần tăng cường chuyên nghiệp hóa tác nghiệp. Thậm chí, "nhiều khi anh em phóng viên đi tác nghiệp không thể sử dụng được máy quay trong điều kiện đối mặt với hiểm nguy thì những chiếc điện thoại lại là vật cứu cánh lúc bấy giờ".

Đối với công tác chuyên môn, những anh em đúng chuyên ngành truyền hình nhiệt tình hướng dẫn, đào tạo, người vào trước chia sẻ cho người sau, cứ thế tập thể Pháp luật Media dần vững vàng. Nhà báo Việt Anh chia sẻ: "mỗi anh em một thế mạnh nhưng lại có sự bồi đắp, bổ trợ lẫn nhau. Người phụ trách nội dung, người đảm nhận kỹ thuật, người lo kinh tế báo chí... anh em cùng nhau vẽ lên những format chương trình mang “hơi thở” đa phương tiện đầu tiên của Pháp luật Việt Nam".

Nhà báo Tuấn Anh, một trong những phóng viên trẻ đầu tiên của Pháp luật Media, kể về giai đoạn 6 tháng đầu tiên, khi chỉ có 3-4 phóng viên nhưng khối lượng công việc rất lớn: "việc thức khuya đến 2-3 giờ sáng để hoàn thành clip, viết bài, dựng nội dung là chuyện thường xuyên". Áp lực công việc đến mức có đồng nghiệp "mới cưới mà ngủ ở cơ quan còn nhiều hơn ngủ ở nhà". Những kỷ niệm này, dù đầy áp lực, nhưng cũng thể hiện sự nhiệt huyết và gắn bó của một tập thể "rất nhiệt, rất gắn bó, giàu tinh thần đồng đội và đầy yêu thương".

Phương thức truyền tải để lại dấu ấn trong ngành Tư pháp

Trong làn sóng thông tin ngồn ngộn từ mạng xã hội, Media nhận thức rõ: sự hấp dẫn không nằm ở tốc độ mà nằm ở giá trị nội dung. Những câu chuyện pháp luật được kể bằng hình ảnh, âm thanh, cảm xúc chính là lợi thế cạnh tranh.

Có lẽ vì vậy, đến nay, Pháp luật Media đã xây dựng được "một tệp công chúng riêng thích nghe và xem" và đưa thông tin của Bộ ngành Tư pháp đến với công chúng đa dạng và hấp dẫn hơn. Nhà báo Việt Anh khẳng định: "Pháp luật Media như một sự đổi mới nhanh chóng, mạnh mẽ của truyền thông bộ, ngành, với nhiệm vụ xuyên suốt, toàn diện trong gần như mọi nhiệm vụ, sự kiện lớn nhỏ của Bộ, ngành Tư pháp nói riêng, thậm chí là các hoạt động lớn của Chính phủ nói chung".

Phóng viên Sơn Tùng cho biết: “Mỗi cảnh quay đều phải đảm bảo tính pháp lý, minh bạch, không cắt ghép sai lệch, phải làm cho người dân hiểu rõ pháp luật mà vẫn thấy xúc động”. Chính tư duy đó giúp các sản phẩm của Media vừa có tính chuyên môn báo chí, vừa có chất lượng truyền hình, vừa mang thông điệp giáo dục rõ ràng.

Thành công này thể hiện rõ qua việc triển khai "Bản tin Tư pháp mỗi tháng một số, đều đặn trong 5 năm liên tục" , phụ trách các phim tổng kết của Bộ Tư pháp, và phối hợp với Vụ Hợp tác Quốc tế trong các hoạt động đối ngoại lớn như Hội nghị tư pháp các tỉnh biên giới Việt Nam - Lào, Hội nghị tư pháp các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam - Trung Quốc…được lãnh đạo Bộ đánh giá cao.

Tiếp tục đổi mới, sáng tạo vượt qua thách thức

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, Pháp luật Media vẫn đối mặt với những thách thức rất lớn. Hiện tại, trang thiết bị kỹ thuật hiện tại đã cũ và bộc lộ hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng tác phẩm. Chi phí sản xuất và thù lao cho các tác phẩm đa phương tiện đang là một thách thức lớn. Đội ngũ nhân sự chưa vận dụng được công nghệ mới, như ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tối ưu hóa quy trình sản xuất. "Trong bối cảnh chịu sự cạnh tranh với mạng xã hội càng đặt ra yêu cầu đối với đội ngũ làm báo phải hoàn thiện hơn, hội tụ nhiều kỹ năng hơn", nhà báo Trần Ngọc Hà nói.

Nhà báo Mỵ Châu, Phó Tổng thư ký Pháp luật Media cũng cho rằng: “Việc đổi mới, tinh thần dấn thân và sức sáng tạo là yếu tố then chốt để Ban truyền thông đa phương tiện không chỉ duy trì phong độ mà còn bứt phá về mọi mặt, từ nội dung đến hình thức. Để làm được điều đó, rất cũng cần sự chỉ đạo, điều hành sát sao của Ban biên tập trong việc trẻ hóa nhân sự, chuyên môn sâu rộng, dám nghĩ, dám làm và làm đến cùng".

Nhà báo Trần Ngọc Hà - Phó tổng Biên tập khẳng định: "bây giờ, thông tin thời sự xã hội chúng ta không thể nhanh như mạng xã hội, dù rằng chúng ta có tấm khiên về sự chính thống, kiểm chứng nhưng công chúng đang cần chúng ta – những người làm báo chuyên nghiệp cung cấp những thông tin đa chiều, độc đáo, sâu sắc và trí tuệ…nhưng chúng ta đang thiếu những cái đó". Do đó, "chúng ta phải nỗ lực xây dựng một sự độc đáo, riêng biệt, những câu chuyện pháp luật sâu sắc sẽ thu hút hơn, hiệu quả truyền tải cho ngành Tư pháp tốt hơn". Đây chính là "những giá trị chúng ta không bị hòa lẫn giữa bạt ngàn thông tin đôi khi khiến công chúng ngộ độc".

Từ những "viên gạch đầu tiên" đầy khó khăn và thách thức, Pháp luật Media đã từng bước trưởng thành, khẳng định vai trò là ngọn cờ tiên phong đổi mới phương thức truyền thông pháp luật. Đây là kết quả của sự nỗ lực không ngừng nghỉ, tinh thần đoàn kết, cống hiến và cầu thị của toàn thể đội ngũ, dưới sự dẫn dắt đúng đắn và tầm nhìn chiến lược của Ban Biên tập Báo Pháp luật Việt Nam.

Với đội ngũ nhà báo, phóng viên trẻ đầy nhiệt huyết, chúng ta có thể kỳ vọng về một Ban truyền thông đa phương tiện sẽ tiếp tục là nơi "định hình cách tư duy mới về truyền thông pháp luật vừa gần gũi, chân thực vừa chuẩn mực, vừa có chiều sâu nhưng cũng phải đủ hấp dẫn với công chúng hôm nay.

Video Pháp luật 9 năm kiên định với sứ mệnh truyền thông

          Là một hợp phần của Ban Truyền thông đa phương tiện, năm 2016, tvphapluat.vn (tiền thân của Video Pháp luật hiện nay) - một chuyên trang của Báo Pháp luật Việt Nam đã ra mắt ấn phẩm đầu tiên. Đến nay, 9 năm đã qua, một chặng đường không phải dài nhưng cũng không phải ngắn để chứng tỏ vai trò, thương hiệu của mình, trở thành kim chỉ nam, là người bạn đồng hành cung cấp thông tin cần thiết cho bạn đọc, là nơi gửi gắm đến các doanh nhân, doanh nghiệp.

Năm 2024–2025, bước vào một giai đoạn mới với nhiều cơ hội và thách thức của kỷ nguyên số về thông tin. Ngày 17/9/2024, tvphapluat.vn chính thức được mang tên mới: Video Pháp luật với tên miền videophapluat.baophapluat.vn, đón nhận sứ mệnh mới, tầm vóc mới, tiếp tục thực hiện nhiệm vụ là cơ quan ngôn luận của Bộ Tư pháp. Với vai trò là một đơn vị truyền hình của Báo Pháp luật Việt Nam, chuyên trang Video Pháp luật đã ngày càng mở rộng. Các chuyên mục như Tọa đàm pháp luật trực tuyến, Hộp thư pháp luật, Bàn tròn pháp lý, Truyền thôg chính sách... đã trở thành địa chỉ tin cậy cho hàng triệu bạn đọc trong và ngoài nước. Mỗi năm, hàng chục nghìn sản phẩm truyền thông được sản xuất: bản tin, phóng sự, tọa đàm, hỏi – đáp… phản ánh khách quan các sự kiện pháp lý lớn, hoạt động của Quốc hội, Chính phủ và Bộ, ngành Tư pháp.

Sau 9 năm hình thành và phát triển, Video Pháp luật đã không ngừng vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách để từng bước trở thành một trong những kênh truyền thông đa phương tiện trong công tác truyền thông, phổ cập giáo dục pháp luật tại Việt Nam. Đồng hành cùng Video Pháp luật trong chặng đường vừa qua không chỉ là những biên tập, phóng viên, quay phim, kỹ thuật… năng động, sáng tạo, bản lĩnh, quyết đoán, dám nghĩ dám làm mà còn là nguồn nhân lực có trình độ về công nghệ thông tin, được đào tạo cơ bản về kỹ thuật đồ họa, công nghệ thông tin… để Video Pháp luật vươn mình mạnh mẽ trong dòng chảy của báo chí hiện đại.

Trong hành trình hướng tới kỷ niệm 40 năm thành lập Báo Pháp luật Việt Nam (1985–2025), Video Pháp luật không chỉ là một điểm nhấn của quá trình chuyển đổi số trong báo chí ngành Tư pháp mà còn là biểu tượng của tinh thần dấn thân, đổi mới và nhân văn trong truyền thông pháp luật. Việc đồng hành cùng các hoạt động kỷ niệm 40 năm Báo chính là minh chứng cho khát vọng tiếp tục lớn mạnh, góp phần khẳng định vị thế của Báo Pháp luật Việt Nam trong hệ thống báo chí cách mạng nước nhà.