Ánh mắt ấy, nụ cười ấy sẽ còn ở lại!
(PLVN) - Năm 2000, tôi về Báo Pháp luật, nay là Báo Pháp luật Việt Nam. Thời điểm đó vừa tốt nghiệp đại học ra trường, tôi lóc cóc đạp xe đạp từ Thanh Xuân lên Đại học Luật Hà Nội để thi tuyển vào Báo. Bụng bảo dạ đi thi cho vui chứ hơn 500 người dự thi lấy mấy người thì chả đến lượt mình. Qua mấy vòng thi, tôi trở về nhà trọ với một tâm trạng không lấy gì hy vọng. Nhưng “ngôi sao may mắn” rơi trúng đầu khi cỡ hơn một tháng sau có giấy gọi đi làm. Còn nhớ khi đó Tổng biên tập Lê Cảnh Thuận là người trực tiếp hỏi tôi ở vòng phỏng vấn.
Về Báo tôi được phân làm mảng văn hoá - xã hội, do chị Nguyễn Thị Thu Hà là trưởng ban. Chừng một năm sau có một “thằng đẹp giai, lãng tử và… nhà giàu” về Báo và cũng về Ban của tôi với cái tên cũng rất lạ, gợi nhớ về địa danh của một tỉnh trong lịch sử: Hà Sơn Bình.
Chắc nó đi làm báo cho vui chứ chẳng đam mê và mưu sinh như lũ trai quê ra tỉnh như chúng tôi, nên lúc nào trông nó cũng “lấc cấc”, bất cần và “bố đời”.
Bình học ngành Quản lý xã hội, báo chí trái ngành nên việc viết lách một cách chuyên nghiệp là thứ Bình không thể có ngay từ cái độ mới vào nghề. Chị Thu Hà giao cho tôi giúp đỡ và kèm cặp Bình, dù lúc ấy tôi vẫn còn non xanh so với các anh chị khác trong Ban. Có lẽ dần dà tình yêu dành cho nghề Báo của tôi “lây” sang Bình, nhất là sau những chuyến đi viết bài cùng nhau nên càng ngày Bình càng nghiêm túc và tiến bộ hơn.
Ngày xưa chúng tôi viết bài bằng bản thảo trên giấy. Bản thảo được biên tập kỹ và ký duyệt rồi mới đưa cho “phòng vi tính” đánh máy dàn trang. Những bản thảo đầu tay của Bình lúc nào cũng “đỏ lòm” dấu biên tập của tôi trước khi gửi cho chị Thu Hà. Nó như một thứ kỷ niệm thú vị và “khó chịu” để sau này Bình hay nhắc đến khi nói về tình bạn của chúng tôi được khởi nguồn từ đó. Khi có máy tính, viết và biên tập bài vở trên giấy luôn là một kỷ niệm làm nghề khó quên.
Lại nhớ lại cái thời chập chững vào nghề, Bình sướng vì chẳng thiếu gì. Gần 25 năm trước, Bình đã cưỡi Dream Thái đi làm, xài điện thoại di động Motorola. Bình cũng là một trong những phóng viên đầu tiên trong đám chúng tôi có máy ảnh kỹ thuật số, trong khi tôi lóc cóc đi xe đạp và lặc lè với máy cơ chụp ảnh bằng phim.
Được cái tính không tự ái vặt, lúc nào cũng cười hềnh hệch và chả ác được với ai bao giờ nên càng về sau ngoài là đồng nghiệp tôi với Bình trở thành bạn thân của nhau.
Đi công tác nhiều, đến tận những miền khốn khó xa lắc xa lơ, càng ngày Bình càng viết hay hơn khi chất liệu cuộc sống ngấm dần vào tâm trí. Sau này những trắc ẩn ấy còn biến thành những tản văn lay động mà tôi chính là người đã dẫn dắt Bình bước và thế giới của những con chữ, còn phần hồn chữ là tự chính những rung cảm và nhãn quan về cuộc sống mà Bình thu được trong hành trình dấn thân với nghề.
Tôi cũng đã chứng kiến và đi cùng trong lằn ranh sinh tử không chỉ một lần của Bình. Bạn bè chúng tôi đều biết Bình có một vết mổ dài sau cổ - một loại K thần kinh hiếm gặp. Án tử treo lơ lửng trên đầu. Việc mổ xẻ gian truân vì nếu biến chứng chưa biết sẽ đi về đâu. Những đêm trực chăm Bình trong Khoa Thần kinh, Bệnh viện Việt Đức, chứng kiến bao người ra đi mà thấy sợ cho bạn mình nằm đó. Ơn trời lần ấy phẫu thuật thành công và Bình thoát án tử để lại cùng chúng tôi trong hành trình chữ nghĩa nhọc nhằn.
Thời ấy để có một cái tin chứ chưa nói đến bài trên báo giấy là một nỗi hồi hộp ghê gớm. Sáng nào đến cơ quan việc đầu tiên của lũ phóng viên chúng tôi là cầm tờ báo mới xem có bài của mình hay không. Hạnh phúc và tự hào là khi có bài, nhất là bài được lấy làm cover trên trang nhất. Thuở mà cái tin nhuận bút 30 ngàn thì mấy thoải mái ăn phở và uống cà phê…
Cứ thế chúng tôi trưởng thành cùng nhau, những sự kiện riêng tư đến công việc của toà soạn, gần như có tôi ở đâu thì có Bình ở đó. Cho đến sự kiện leo núi Bước chân trên mây mùa thứ nhất, chắc trong người đã có bệnh mà không hay, Bình vẫn leo lên đỉnh Tà Chì Nhù cùng tôi. Vẫn nghịch ngợm nheo mắt cười quờ tay chạm vào mây trắng. Để sau đận ấy là chuyến đi cuối cùng của tôi và Bình trong cõi làm người.
Thời gian đưa giây phút hiện tại đến nhanh như tia chớp, mọi thứ thay đổi chỉ trong chớp mắt. Bình đã rời xa tôi. Bình mất khi tay bút đang vào độ chín. Hơn 20 năm đi cùng nhau thì sự ra đi ấy là một nỗi đau không dễ nguôi ngoai cho những ai ở lại. Tôi cô đơn khi vắng đi một người bạn luôn đồng hành cũng bao nỗi nhọc nhằn và cả những niềm vui bé mọn của mình.
Giờ Bình ở một cõi khác, chắc vẫn sẽ nheo mắt và cười hềnh hệch khi không còn đớn đau và rũ sạch bụi trần.
Nhà báo Hà Sơn Bình là một phần của lịch sử 40 năm Báo Pháp luật Việt Nam, như một nét lặng buồn trong bản hoan ca của người ở lại. Ai đó bảo “người chết sẽ thực sự chết đi khi người sống không còn nhớ đến họ”. Vậy nên, Bình nhé, chắc chắn bạn sống mãi trong tim tôi và những đồng nghiệp khác...